Po raz pierwszy na polskim rynku ukazała się encyklopedia jazzu. Dwutomowy JAZZ składa się z kilku zasadniczych części. Najobszerniejszą stanowi część biograficzna obejmująca zarówno amerykańskich jazzmanów, artystów jazzu z Europy oraz – co godne podkreślenia – jazzmanów z Polski. Ważną cezurą jest rola i pozycja muzyka postrzegana z naszej, polskiej perspektywy. Biogramy wzbogacono rozległymi informacjami dyskograficznymi, starając się nie tyle o prezentację pełnego dorobku artysty, co eksponowanie tych nagrań, które są nie tylko znaczącymi w twórczości jazzmana, ale także ważnymi dokumentami historii tej muzyki. „JAZZ” jest także publicystyczną syntezą historii tej muzyki, innowacji, rodzących się i zanikających mód oraz stylistyk. Opracowanie to pozwala precyzyjniej umiejscowić każdego artystę oraz jego muzykę w konkretnym historycznym i stylistycznym kontekście.

Nie jest zatem przypadkiem,że JAZZ ukazuje się w serii Encyklopedi Muzyki Popularnej przygotowywanej przez Wydawnictwo ATENA. Nie ukrywam,iż zamysłem Wydawnictwa było przygotowanie tomu jazzowego w oparciu (podobnie jaki kilka poprzednich innych encyklopedii tej serii ) o originalną publikację „The Guinness Who’s Who Of Jazz” pod redakcją brytyjskiego krytyka Colina Larkina.W trakcie opracowywania merytorycznej strony tomu jazzowego dostrzegłem  sporo uproszczeń, zasadniczych błędów i konsekwentnego promowania brytyjskich artystów kosztem wielu wybitnych i znanych jazzmanów.Uznałem  zatem za konieczne przygotowanie własnej wersji tomu JAZZ.I choć,by być w zgodzie z zasadniczą linią edytorska Encyklopedii Muzyki Popularnej,powstała publikacja diametralnie różna od pierwotnego projektu,to główna idea przewodnika  nie została wypaczona i zbliżona do standardu  „The Guiness Who’s Who Of Jazz” . Zdecydowałem także o włączeniu  biogramów  znamienitych postaci polskiego  jazzu, mając jednak na uwadze fakt,iż przygotowywany jest „Jazz w Polsce”, kolejny tom Encyklopedii Muzyki Popularnej.

JAZZ składa się z kilku zasadniczych części.Najobszerniejszą stanowi część biograficzna.Hasła biograficzne oraz ich zakres opracowano  na podstawie  podobnych, zagranicznych opracowań, przy czym starałem się eksponować tych twórców, których rola w kreacji jazzu jest niepodważalna:raz byli to wybitni innowatorzy,innym razem muzycy,którzy efemerycznie zaistnieli na jazzowej estradzie.Starałem się także utrzymać proporcje między armią amerykańskich jazzmanów a artystami jazzu z Europy.Ważną cezurą była tutaj rola i pozycja muzyka europejskiego postrzegana z naszej,polskiej perspektywy.Biogramy wzbogacono informacjami dyskograficznymi,starając się nie tyle o prezentację  pełnego dorobku  artysty,co eksponowanie tych nagrań,które są nie tylko znaczacymi w twórczości  jazzmana,ale także ważnymi dokumentami historii tej muzyki.Dla jednych twórców jest to niekiedy kilka nagrań (lub nawet jedna płyta),dla innych kilkaset albumów zrealizowanych z różnymi grupami i solistami (np.pełna dyskografia basisty Rona Cartera obejmuje ponad 2500 albumów !).Celowo zrezygnowałem z eksponowania nazw firm fonograficznych,dla których nagrania te były rejestrowane:wiele płyt ukazuje się dzisiaj pod różnymi szyldami a często ich wznowienia kompaktowe ukazują się w firmach,które najczęściej nie mają związku z  pierwszą edycją albumu.Również część płyt wydawana jest w różnych oficynach w USA i w Europie,często także pod innym tytułem;ważnym jest zatem podanie daty edycji albumu ( wznowienia kompaktowego)  lub daty realizacji nagrania. JAZZ jest także publicystyczną syntezą historii tej muzyki ,innowacji,rodzących się i zanikających mód i stylistyk („All That Jazz”).Opracowanie to pozwoli precyzyjniej umiejscowić każdego artystę oraz jego muyzkę w konkretynym historycznym i stylistycznym kontekscie.Równie ważnym jest także wskazanie,w jakiej relacji (np.chronologicznej)  znajduje się zrealizowane nagranie lub bestsellerowy album ( „Dyskografia jazzu”).Pomocnym jest z pewnością „Słowniczek najważniejszych terminów” oraz – co w opracowaniach tego typu nieodzowne –  wykorzystana bibliografia („Literatura jazzu”).

Jazz ma własną, stałą publiczność. I było to nie tylko w  latach  dwudziestych,  gdy  ,,murzyńskie muzykanctwo” pojawiło  się  w  Polsce,  ale  także wtedy, w latach pięćdziesiątych, gdy  jazz    był    ,,imperialistycznym   zagrożeniem”.   O   niezwykłej  popularności  muzyki  jazzowej świadczą  dzisiaj nie  tylko  koncerty i festiwale,wydawnictwa i nagrania – ale przede wszystkim publiczność:fani tej nieokiełzanej muzyki,sztuki,kultury i jazzowego obyczaju. Spróbujmy  zatem  potraktować  JAZZ   nie  tylko  jako  przewodnik,  ale  także  jako  sugestię. Postarajmy się dodać do  każdego z poruszanych tutaj problemów  oraz informacji garść własnych impresji.   Być  może  łatwiej  będzie  wtedy  poruszać  się  po rozległym  obszarze muzyki jazzowej.

Wybrane opinie:

„ JAZZ: Encyklopedia Muzyki Popularnej  Dionizego Piątkowskiego imponuje rozmachem, co nie oznacza, że zawiera całą wiedzę na temat jazzu „                                                                                                                                               Stefan Drajewski – KRONIKA WIELKOPOLSKA

„Ogłoszona w dwóch tomach encyklopedia Dionizego Piątkowskiego zatytułowana JAZZ to autentyczny rarytas dla każdego miłośnika tego gatunku muzyki „                                                                                                                                  Janusz Drzewucki  – RZECZPOSPOLITA

 „Piękne wydawnictwo, które z pewnością stanie się przedmiotem westchnień niejednego jazzfana. Takiego słownika od dawna brakowało na polskim rynku „                                                                                                                                                                                             CITY Magazine

„… książka ma charakter publicystycznego podsumowania historii jazzu na  świecie. O fachowości i erudycji autora świadczą bardzo obszerny wstęp oraz wyczerpujące hasła osobowe”                                                                                                                                      TELE & TOP

„Pojawienie się na księgarskim rynku książki JAZZ bez wahania należy nazwać wydarzeniem. Rola tej książki bierze się nie tylko z faktu, że jest to pierwsze tego typu wydawnictwo w naszym kraju, ale również za sprawą jej interesującej zawartości „                                                                                                                                                                                                                                Tomasz Janas  –  GAZETA WYBORCZA

„Polak potrafi, czego najlepszym dowodem jest nowa encyklopedia jazzu, która dorównuje, a nawet przewyższa renomowane zachodnie wydawnictwa „                                                                                                                                                                                                CKM Magazine

„ To najlepsza publicystyczna synteza historii tej muzyki, innowacji, rodzących się i zanikających mód”                                                                                                                                                                                                                                           Marek Zaradniak  – GAZETA POZNAŃSKA

„W monumentalnej pracy Dionizego Piątkowskiego nie ma impulsywnych fraz słownych. Autor waży słowa i dba o harmonijne proporcje między opisywanymi postaciami „                                                                                                                                   Mariusz Czubaj  – POLITYKA

„Każdą notkę biograficzną, napisaną jasnym i    żywym językiem , autor wzbogacił o tytuły najważniejszych płyt z dyskografii artysty „                                                                                                                                                                                                                    WIECZÓR WYBRZEŻA

‘ JAZZ jest publicystyczną syntezą tej muzyki…Opracowanie pozwala precyzyjniej określić każdego artystę oraz osadzić jego muzykę w konkretnym i stylistycznym kontekście „                                                                                                                                  Wiesław Kot – WPROST

„ … pierwsza polskojęzyczna encyklopedia poświęcona muzyce jazzowej . Dwutomowe opracowanie Dionizego Piątkowskiego zawiera biogramy muzyków i kompozytorów, których rola w kreacji jazzu jest niepodważalna, noty o zespołach i grupach muzycznych, informacje dyskograficzne „                                                                                                                                                                         KALEIDOSCOPE Magazine

„ udana encyklopedyczna synteza historii jazzu ukazana z polskiej perspektywy „

                                                                                                                                                               uzasadnienie nagrody  Książki Jesieni ‘99

 

Dionizy Piątkowski