Niezwykle śmiały projekt oraz towarzyszące muzyce przeslanie zawarł kompozytor owoczesnego i awangardowego jazzu, Michael Mantler. „Nie potrafię dłużej ignorować bulwersujących i przytłaczających mnie wydarzeń na świecie” – wyznaje Mantler i postanawia skończyć z eksperymentalną muzyką abstrakcyjną, aby w pełni oddać się walce przeciw złu, które otacza nas zewsząd. Teksty, które przygotował na  „ Comment c’est , śpiewane przez francuską wokalistkę Himiko Paganotti, są odpowiedzią- jak sam określa autor projektu –  na „powszechną nienawiść, chciwość i zepsucie. Album  Comment c’est ” odnosi się do serii ostatnich wydarzeń, takich jak: wojna, terroryzm, migracje i bieda„. Kompozytor ubolewa także nad „dominującym poczuciem strachu i żałosnym stanem, w jakim znalazł się dzisiejszy świat.”

Austriacki trębacz Michael Mantler to niezwykle zasłużona postać jazzu; kompozytor i twórca , który przez długie lata kariery i współpracy z najlepszymi muzykami,  zasłużenie znalazł  miejsce wśród najważniejszych przedstawicieli świata jazzu. Na trąbce  zaczął grać mając 12 lat, zaś jako czternastolatek pracował już w zespołach tanecznych, wykonując seryjne aranżacje. Na początku 60-tych studiował muzykologię i grę na trąbce w Wiedniu; 1962 roku przeniósł się do USA i studiował w słynnej Berlkee School of Music. Tam grywał z takimi artystami jak Cecil Taylor, Pharoah Sanders, Steve Lacy,  Archie Sheep czy Gary Burton. Przez wiele lat współpracował z pianistką Carlą Bley ( która była przez wiele  jego żoną).  Po latach  nauki w Berklee, w 1964 roku, przeniósł się do Nowego Jorku gdzie podjął współpracę z Paulem Bley’em i Cecilem Taylorem. W latach 1965-66 l Mantler koncertował w Europie  w kwintecie Jazz Realities (z Carlą Bley i Stevem Lacy’m). Odbywał także trasy koncertowe z sekstetem Carli Bley oraz Liberation Music Orchestra– Charlie’go Hadena. Ciekawe nagrania zrealizował z Carla Bley („ Escalator over the Hill”,” Tropic Appetites”, „Dinner Music “,“ European Tour 1977”, “ Musique Mecanique”,” Social Studies “,” Amarcord Nino Rota”,” Live 1982 !”,” Mortelle Randonnée “, “I Hate to Sing”,” Heavy Heart”,” That’s the Way I Feel Now”), ale najważniejsze dla jego muzyki przygotował  głównie w ramach warsztatowej ( a dzisiaj kultowej) formacji The Jazz Composers Orchestra Association. W 1968 roku Michael Mantler nagrał płytę „ The Jazz Composer’s Orchestra” – przełomowy i  klasyczny album otwierający nowe horyzonty dla nowoczesnego jazzu i zawierający kompozycje oraz improwizacje w wykonaniu zespołu  (prowadzonego przez Mantlera) z udziałem takich solistów jak pianista Cecil Taylor, kornecista Don Cherry, puzonista Roswell Rudd, saksofonista Pharoah Sanders, gitarzysta Larry Coryell i  saksofonista Gato Barbieri. Po kilku dekadach kompozytor powrócił do tego projektu tworząc The Jazz Composer’s Orchestra Update, z którym odtworzył swoją muzykę pochodzącą z lat 60-tych. Z  myślą o nowym słuchaczu dodał elektryczną gitarę i kwartet smyczkowy. Zespół młodych, pełnych energii Europejczyków The Nouvelle Cuisine Big Band prowadzony przez Cristophera Cecha z Mantlerem na trąbce dokonał nagrania uwspółcześnionych kompozycji na żywo w wiedeńskim klubie Porgy & Bess w 2013roku. Podobnie jak w przypadku oryginalnej wersji z 1968 roku tak i teraz otrzymaliśmy niezwykle współczesne brzmienie, pełne ciemnych barw i jasnego blasku wynikającego z pełnego wykorzystania możliwości dźwiękowych.

Michael Mantler jest wybitnym instrumentalistą ale niezwykle ważna jest jego działalność organizatorską, producencką i kompozytorską ( często oprawia muzykę tekstami Samuela Becketta,Harolda Pintera i Edwarda Goreya).Był  współzałożycielem słynnych oraz  przełomowych dla nowoczesnego, nowojorskiego jazzu formacji The Jazz Composers’ Guild i The Jazz Composers Orchestra Association. Wspólnie z Carlą Bley założyli dwie firmy płytowe: Watt Records do wydawania własnych nagrań i JCOA Records do promocji dzieł innych twórców. Wśród muzyków, którzy koncertowali i nagrywali z Mantlerem pojawiali się najwybitniejsi innowatorzy jazzu: Terje Rypdal, Jack DeJohnette, Larry Coryell, Tony Williams, Mike Stern, Don Preston,  Robert Wyatt a nawet Jack Bruce, Marianne Faithfull i Balanescu Quartet. Jego ogromna dyskografia obejmuje także wybitne, autorskie albumy („A Genuine Tong Funeral- z Garym Bartonem, “Liberation Music Orchestra” -z Charliem Hadenem, “ No Answe”, The Hapless Child”, ”Silence”,” Movies”, “ Something There”, “Alien”, “Many Have No Speech”, “Folly Seeing All This”, “Cerco Un Paese Innocente”).

Dionizy Piątkowski