Takie „spotkanie” to najprostszy sposób by uhonorować dwóch polskich laureatów Oscara. To muzyczne zjednoczenie dwóch polskich kompozytorów, których uhonorowano najbardziej prestiżową nagrodą filmowego świata.

Bronisław Kaper  ( 5.02.1902 – 26.04.1983 ) jest bodaj jednym z najbardziej rozpoznawalnych polskich kompozytorów w Ameryce. Jest przecież autorem znanych standardów jazzu  ” On Green Dolphin Street ”  oraz słynnego ” Invitation „. Kompozycje te w swoim repertuarze mają wszyscy jazzmani świata: od Milesa Davisa po Duke’a Ellingtona, od Elli Fitzgerald po Cassandrę Wilson. „ On Green Dolphin Street ” Bronisław Kaper  skomponował w roku 1947  jako główny temat do filmu  “ Green Dolphin Street ”. Nagranie stało się szybko światowym  przebojem. Niezwykle mocno spopularyzował ten temat m.in. Miles Davis; część fanów Milesa sądziła nawet, że jest to jego własny utwór a nie warszawiaka Bronisława Kapera. Gdy słowa do tej przebojowej napisał  Ned Washington oczywistym się stało, że piosenka włączona zostanie do repertuaru najwybitniejszych ( i nie tylko) wokalistów jazzu i estrady. „ Invitation ”  powstał w 1950 roku , jako temat do filmu A Life of Her Own , ale rozgłos zyskał  dopiero dwa lata później, gdy już jako zgrabna piosenka (ze słowami Paula Webstera) stała się muzycznym motywem i hitem filmu pod tym samym tytułem. O klasie kompozycji świadczy fakt, jak wielu wybitnych muzyków interpretowało ten temat: w 1958 roku  John Coltrane grał „ Invitation ”  (na  płycie Standard Coltrane) ! Nagranie jest dzisiaj na setkach albumów wielkich gwiazd jazzu i estrady : od Joe Hendersona i George’a Bensona po Franka Sinatrę i  Pata Metheny’ego. Bronisław Kaper  skomponował ilustracje muzyczne do blisko 150 filmów. Był czterokrotnie nominowany do Oscara, nagrodę zdobywając raz, w 1954, za muzykę do musicalu „ Lili „ ( w reżyserii Charlesa Waltersa). W 1962 B.Kaper ponownie nominowany został do Oscara za muzykę do filmu „Bunt na Bounty, zaś ” Follow Me ”  główny motyw muzyczny z tego filmu  stał się kolejnym standardem światowej muzyki rozrywkowej.

Jan A.P.Kaczmarek mieszka i pracuje w Los Angeles, ale jego kariery nie można porównywać z typowymi hollywodzkimi karierami innych współczesnych kompozytorów. Początkowo pisał muzykę do Teatru Ósmego Dnia, a potem dla stworzonej przez siebie  Orkiestry Ósmego Dnia. „. Karierę kompozytora budował w Ameryce. Po skomponowaniu muzyki dla Chicago´s Goodman Theatre i Los Angeles Mark Taper Forum,  zdobył dwie prestiżowe nagrody New York Theatre. Wyreżyserował także  multimedialne przedstawienia „Waiting for Halley´s Comet”, „One Man Symphony”  oraz „Tower of Babel”. Być może wtedy Jan A.P. Kaczmarek odkrył dla siebie kino, i przekształcał się stopniowo w kompozytora muzyki filmowej, poszerzając jednocześnie swe muzyczne horyzonty i wzbogacając twórczość o kolejne kompozycje do takich  filmów jak „Całkowite Zaćmienie „, „Bliss „, „Washington Square „, ” Aimée & Jaguar „, ” Trzeci cud „, ” Stracone Dusze „ i ” Quo Vadis „. Do ostatnich dzieł Kaczmarka należy piękna i emocjonalna muzyka do ” Niewiernej ” oraz Oscar przyznany ( w 2005 roku )  za muzykę do filmu „ Marzyciel ”.

Na płycie znalazły się zatem kompozycje Jana A.P. Kaczmarka oraz dzieła Bronisława Kapera ( uratowane przez dyrektora Polish Music Center w Los Angeles i przekazane Filharmonii Gorzowskiej) opracowane na orkiestrę przez znakomitego kompozytora – Krzesimira Dębskiego.  I to on jest trzecim bohaterem tej niezwykłej płyty. Jazzowe nagrania Dębskiego przyjmowane były niegdyś jak przeboje gwiazd rocka a sam Krzesimir Dębski stał się niekwestionowaną gwiazda polskiego jazzu lat osiemdziesiątych. W prestiżowej ankiecie „Jazz Forum” przez kilka kolejnych lat K. Dębski zdobywał laury Muzyka Roku, a  jego grupę String Connection nagradzano tytułem Zespołu Roku ( w 1986 znalazł się wśród dziesięciu najlepszych skrzypków jazzowych świata w ankiecie amerykańskiego magazynu “Down Beat”). Twórczość jazzowa K. Dębskiego na wiele lat przesłoniła inne, muzycznie i stylistyczne dziedziny, w których kompozytor był także bardzo aktywny: warto przecież odnotować sukcesy kompozytorskie w muzyce rozrywkowej, filmowej, teatralnej, baletowej oraz nader ważne prace  w dziedzinie muzyki współczesnej. Tym razem K.Dębski zmierzył się z materią szczególnie mu bliską: muzyka ilustracyjną oraz filmową. Perfekcyjna orkiestracja, znakomite aranżacje oraz –jakby na nowo- odkrywane brzmienia i nastroje stanowią o niezwykłym uroku tej szczególnej płyty.

Historia tej niezwykłej płyty nabrała tempa w sierpniu 2013 roku, kiedy Orkiestra Filharmoni Gorzowskiej – na zaproszenie Jana A.P. Kaczmarka – zainaugurowała Transatlantyk Festiwal Poznań. Wtedy też dyrygent zespołu Monika Wolińska  zapytała  Kaczmarka o jego pierwsze muzyczne inspiracje. W odpowiedzi padło m.in. nazwisko niemal zupełnie dziś zapomnianego twórcy – Bronisława Kapera – pierwszego polskiego zdobywcy muzycznego Oscara.   Dzięki uprzejmości i entuzjazmowi dyrektora Polish Music Center przy University of Southern California w Los Angeles – Marka Żebrowskiego – do Filharmonii Gorzowskiej trafiły unikatowe zapisy nutowe wybranych utworów Bronisława Kapera. W większości wymagały one kompletnego opracowania na orkiestrę symfoniczną, co ze znakomitym efektem uczynił Krzesimir Dębski. Prace nad koncepcją  muzyczną płyty, brawurowe powiązanie dwóch muzycznych światów i osobowości przyniosło ciekawy efekt. Powstał jakby zapis „oscarowego spotkania”, muzyczno-filmowych ilustracji oraz impresji, spotkaniach  dwóch twórczych osobistości, zgrabnie ukształtowanych stylistyką brzmień Orkiestry Filharmonii Gorzowskiej ( pod batutą Moniki Wolińskiej) oraz niekwestionowanym, twórczym entuzjazmem orkiestracji Krzesimira Dębskiego.

 

 

Dionizy Piątkowski