Amerykański weteran jazzu, trębacz Paul Smoker postrzegany jest jako epigon stylu, który w niezwykle nowatorski sposób kreował jego inspiracje obejmujące zarówno awangardowe źródła klasyczne, jak i tradycję jazzowej trąbki oraz geniusz saksofonistów Johna Coltrane’a i Anthony’ego Braxtona. „To, co Paul Smoker stworzył na swoim instrumencie, było niesłychane – pisał niemiecki magazyn Jazz Podium. Jego totalne opanowanie instrumentu pozwoliło mu grać każdą ekstrawagancję, jaką sobie wyobraził, zarówno pod względem harmonii, jak i dynamiki. Style, tryby i techniki każdej epoki w historii muzyki – baroku i bebopu, strukturalizmu, storyville i bluesa. Koncepcja muzyczna Paula Smokera mogłaby z pewnością stanowić daleko idącą odpowiedź o przyszłość jazzowej trąbki”.

Paul Smoker (8.05.1941-14.05.2016)  studiował jazz i muzykę klasyczną, ukończył studia doktoranckie na University of Iowa w 1974 roku. Był także wykładowcą jazzu i muzyki współczesnej w Coe College, uczył na uniwersytetach Northern Iowa i Wisconsin-Oshkosh.  Utrzymując silne zaangażowanie we współczesną muzykę „klasyczną” – zarówno zapisaną, jak i improwizowaną, a także jazz, Paul Smoker był  inicjatorem wielu ciekawych projektów artystycznych. Tworzył Iowa Brass Quintet,  awangardową formację SOMA i występował w duecie z perkusistami Greggem Bendianem i Philem Haynesem, z pianistami Beverly Smoker i Borah Bergman, a także prezentował solowe koncerty na trąbkę. Jego rozległe zainteresowania oraz ciekawe projekty zyskiwały mu ogromne uznanie. Grał w autorskiej grupie Paul Smoker/Vinny Golia Quartet (z Golią, Kenem Filiano, Philem Haynesem), Paul Smoker Brass Group (z Herbem Robertsonem, Davidem Taylorem i Philem Haynesem), Paul Smoker Trio (z Drewem Gressem i Philem Haynesem) oraz  w trio organowym Hammond Insurgency  Phila Haynesa. Trębacz grał na płytach Anthony’ego Braxtona Ensemble ( „Victoriaville”, „Charlie Parker Project”). Anthony Braxton był także gościem na jego debiutanckim albumie „Smoker Trio”. Oprócz tria i jego grupy dętej, nagrywał z warsztotową grupą Joint Venture, Haynes’4 Horns & What? , Gregg Bendian Project, Damonem Shortem, Randym McKeanem. Koncertował wraz z wieloma wybitnymi artystami jazzowymi, takimi jak Dodo Marmarosa, Art Pepper, Frank Rosolino, David Liebman, Doc Severinsen, George Lewis, Peter Brötzman, Lee Konitz, David Sanborn, Gerry Hemingway, Marilyn Crispell i Evan Parker.

Rozległa dyskografia trębacza obejmuję tak znaczące dla muzyki improwizowanej albumy jak „Mississippi River Rat”, „Alone”, „Come Rain or Come Shine”, „Genuine Fables”, „Halloween ’96”, „Standard Deviation”, „Large Music”, „Mirabile Dictu”, „Brass Reality” czy „Duocity in Brass & Wood”. Równie ważne są sesje jakie Paul Smoker zrealizował wraz z innymi liderami ( „ Pozest” z Marshallem Allenem oraz „Ensemble”  i „Nine Compositions” z  Anthony’m Braxtonem). Niezwykle ciekawie układała się współpraca trębacza z perkusistą Philem Haynesem, z którym zrealizował wiele sesji oraz ciekawych albumów. Najważniejsze z nich to „Cool Lives” oraz „Landing” z The Paul Smoker Nonet, kultowy „Nonet Live At The Bob Shop” oraz nagrany w duecie „ It Might Be Spring” – zawierający subtelne, improwizowane odczytanie standardow jazzu ( „My Funny Valentine”, „My Melanchily Baby”, „Summertime” oraz tytułowy „It Might Be Spring”).

Dionizy Piątkowski