Billy Bang (20.09.1947-11.04.2011) wybitny skrzypek “new black music “ i awangardowego jazzu urodził się w slamsach Mobile,w stanie Alabama. Potem dorastał w południowym, nowojorskim Bronxie, gdzie ostatnią rzeczą, jak mogła mu przyjść do głowy, była gra na skrzypcach. ” Był to dla mnie najbardziej znienawidzony instrument – wspomina Bang  – jest zbyt europejski, obcy mojej naturze. The Temptations i James Brown spokojnie obywali się bez skrzypiec”. Jednak to właśnie na tym instrumencie uczył się w szkole, choć w początkach lat 60-tych zbuntował się i przerzucił  (odkrywając afro-kubańskie rytmy) na perkusję. W czasie służby w Wietnamie obudziła się w nim polityczna świadomość i po powrocie do kraju rzucił się w nurt antywojennego ruchu. Do muzyki powrócił w 1971 roku od gry… na saksofonach, ale szybko wrócił do skrzypiec, rozumiejąc, że tylko na tym instrumencie dysponuje odpowiednią techniką, by realizować swoje wizje. Sporą rangę przyniosła mu współpraca z Samem Riversem i Frankiem Lowe’em, a jego rozwibrowana, przesycona nutką buntu, niemalże diaboliczna gra stała się charakterystycznym elementem nowojorskiej sceny loftowej lat 70-tych. Na początku kariery założył zespół Survival Ensemble, a w 1977 roku String Trio Of New York. Wiele dla muzyki Billy’ego Banga znaczyły także artystyczne spotkania z Sun Ra, Donem Cherrym, Marilyn Crispell czy Jamesem „Bloodem” Ulmerem. Jak wielu muzyków z swego pokolenia Billy Bang bronił się przed zaszufladkowaniem swojej sztuki: płyta „United Gift” z 1982 roku prezentowała rodzaj eleganckiego free jazzu, „Bangception” i „Outline No 12” nawiązywały zaś do klasyki jazzu. W 1987 roku pojawił się jako gość na płycie „Another Kind Of Groove” Kahila El’Zabara, a w 1988 r. na „What’s Bootsy Doin’”- nagraniu, którym publiczności przypomniał się Bootsy Collins. Płyta sekstetu Billy’ego Banga z 1984 roku „The Fire From Within” została nagrana w oryginalnym zestawie instrumentalnym: trąbka, gitara, marimba plus sekcja rytmiczna. Ciekawe brzmienie połączone z polirytmicznymi powtarzającymi się motywami i składające się ze ścisłych interwałów improwizacje Banga stworzyły piękną muzykę.

Dionizy Piątkowski