W rocznicowym Roku Komedowskim, Leszek Żądło – jeden z najwybitniejszych polskich saksofonistów nagrał album, który z pewnością przejdzie do „komedowskiego” kanonu. To mało znane kompozycje Krzysztofa Komedy Trzcińskiego przygotowane jako ilustracje muzyczne do musicalu „Wygnanie z raju”, który został wystawiony w 1969 roku w Teatrze Muzycznym w Gdyni. Spektakl nie został zarejestrowany, a partytury zaginęły i dopiero w 2009 roku odnalazł się w Holandii rękopis z zapisem nutowym dzieła Komedy. To na podstawie tych partytur nowe, jazzowe aranżacje przygotowali Matthias Preißinger i Leszek Żądło, którzy na podstawie muzyki stworzonej przez Krzysztofa Komedę przygotowali własną suitę „Exile from Paradise”. Oryginalna ścieżka została przygotowana z myślą o orkiestrze symfonicznej, teraz przearanżowaną ją na kwartet jazzowy.
Sama historia powstania „Wygnania z raju” jest niezwykle ciekawa. Krzysztof Komeda był już znanym artystą, popularnym pianistą jazzowym, ale przede wszystkim kompozytorem filmowym, teatralnym i autorem muzyki baletowej. W tym samym czasie kiedy przebywał już w Hollywood i pracował nad ścieżkami dźwiękowymi do horroru „Dziecko Rosemary” Romana Polańskiego oraz dramatu kryminalnego „Riot” Buzza Kulika, w Polsce trwały przygotowania do wystawienia musicalu „Wygnanie z Raju” ( libretto napisali Krzysztof Boruń i Andrzej Tylczyński). Fabuła musicalu dotyczyła tematu sztucznej inteligencji a warstwa muzyczna składała się z dwóch części: piosenek, które skomponował Jerzy Abratowski oraz sekwencji określonych mianem „baletowych”, które zilustrował Krzysztof Komeda. Swoje idee zamknęli w formie musicalu, którego akcja toczy się na planecie Raj oraz na Ziemi, w pierwszym dniu pobytu na niej człowieka. Krzysztof Komeda dostosował swoje kompozycje do fabuły , zaś o pomoc w napisaniu aranżacji i orkiestracji zwrócił się do swojego przyjaciela Adama Sławińskiego. Wiosną 1967 roku Roman Waschko anonsował „Wygnanie z Raju” na łamach magazynu Down Beat „ To pierwszy cybernetyczny musical napisany na jedenastu pieśniarzy, balet, chór i orkiestrę. Tematem jest powstanie życia na Ziemi, przedstawione w dowcipny sposób, w konwencji science-fiction”. Premiera „Wygnania z Raju” odbyła się 13 lipca 1969 roku w Teatrze Muzycznym w Gdyni, trzy miesiąca po śmierci Komedy i – co miało odniesienie do fabuły musicalu – na tydzień przed lądowaniem załogi statku Apollo 11 na Księżycu. Niestety spektakl nie przypadł do gustu widowni, dość szybko został zdjęty z afisza i nie został wystawiony ponownie przez inne teatry. Zaginął też, jak się przez wiele lat wydawało, oryginalny zapis nutowy. Rękopis trafił do Holandii wraz z polskim emigrantem Andrzejem Tylczyńskim Po jego śmierci za porządkowanie archiwum ojca zabrał się Piotr Tylczyński i znalazł w nim rękopis uważany dotąd za zaginiony. Niebawem nuty trafiły w ręce Leszka Żądło – polskiego jazzmana, od kilkudziesięciu lat mieszkającego w Niemczech i Austrii.
Leszek Żądło – wybitny polski muzyk jazzowy często uważany za jednego z najważniejszych muzyków austriackiej i niemieckiej sceny jazzowej. Grał ze najwybitniejszymi muzykami jazzowymi: Albertem Mangelsdorffem, Joachimem Kühnem, Dexterem Gordonem, Artem Farmerem, Friedrichem Guldą, Rainerem Glasem, Januszem Muniakiem, Zbigniewem Seifertem, Leszkiem Kułakowskim, Janem Jarczykiem, Włodkiem Pawlikiem, z sekstetem George’a Russella, z Elvin Jones Jazz Machine i wieloma innymi. W 1972 roku założył The Leszek Żądło Ensemble, z którym nagrał w 1973 roku swój debiutancki album „Inner Silence” a w 1974 roku ( już w kwartecie) płytę „Thoughts”. Występował w różnych konstelacjach ( także orkiestrowych), koncertował na scenach jazzowych całego świata, nagrał ponad sto płyt. Najczęściej koncertuje z – założonym przez siebie w 2009 roku-European Art Ensemble (z Tolkiem Lisieckim, Wojciechem Groborzem, Wiesławem Jamiołem i Augustem Wilhelmem Scheerem). Dzieli się swą wiedzą i umiejętnościami wykładając na akademiach muzycznych w Würzburgu, Monachium i Krakowie. Interesuje się również projektami muzyki filmowej i teatralnej. Napisał muzykę z Clausem Bantzerem do filmu Petera Lilienthala „Das Schweigen des Dichters” oraz dla Pawła Pawlikowskiego do filmu „Trumna Charlie’ego Chaplina”. Nagrał też muzykę do filmu „ Czarodzieje Honoratki” Leopolda Rene Nowaka. W czasie stanu wojennego prowadził w Niemczech warsztatową formację Polski Jazz Ensemble. W 2016 roku przywrócono Leszkowi Żądło polski paszport i uhonorowało medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis., „Solidarność” przyznała mu medal dziękczynny za działania na rzecz podziemia (m.in. za wsparcie finansowe, za Festiwal Jazz Solidarność i programy jazzowe dla Radia Wolna Europa).
Materiał, jaki trafił na album „Komeda: Wygnanie z raju” został zarejestrowany 2 września 2016 roku na warszawskim Singer Jazz Festival. Do realizacji tego szczególnego projektu saksofonista zaprosił pianistę Leszka Kułakowskiego, kontrabasistę Piotra Kułakowskiego i perkusistę Jacka Pelca. „ Przewija się tu i muzyka arabska, i tango, i muzyka nowoczesna, i samba – mówi Leszek Żądło o różnorodności stylów w musicalu. Ale we wszystkim słuchać Krzysia Komedę z jego specyficznym pomysłem robienia muzyki„. Większość fragmentów jest ze sobą połączona, ale poszczególne kompozycje stanowią samodzielne struktury i w szerokiej perspektywie są niezależnymi utworami. Kwartet Leszka Żądło przepięknie zagrał słynne „Rosemary’s Baby” z wielkim wyczuciem, subtelnościami brzmień i komedowską melodyką, tworząc jakby „codę” do nowoczesnej 11-częściowej suity „Exile from Paradise”. Wbrew fantastyczno-naukowej tematyce musicalu, trudno tu doszukać się muzyki, która byłaby „kosmiczna”. Jest za to pięknym nawiązaniem do stylistyki Komedy, jej melodyjności i jazzowej romantyki.
