Marcus Miller – Funky, Free & Jazz

Jazzowe wydarzenie sezonu! Magiczny, porywający Marcus Miller – żywa legenda muzyki jazzowej i funky – pojawi się na galowym koncercie Ery Jazzu (i jedynym koncercie w Polsce!) wraz z nowym zespołem i premierowym albumem. Marcus Miller, obok równie popularnego Richarda Bony, jest niewątpliwie najbardziej znanym i uwielbianym przez publiczność, basistą jazzu. Jego koncerty to za każdym razem są wielkim muzyczny show i wspaniałe artystyczne emocji. Znany ze współpracy z gigantami sceny jazzowej, potocznie określany jest jako wychowanek Milesa Davisa, u boku którego zaczął swoją wielką karierę.

Popularność i uznanie zyskał przede wszystkim jako artysta-solista i lider licznych, własnych formacji. Szczególne aktywny jest także jako muzyk studyjny , zapraszany do nagrań innych artystów. Jego niepokorny bas słychać na ponad 400 albumach, m.in. w nagraniach Milesa Davisa, Arethy Franklin, Luthera Vandrossa, Davida Sanborna, Ala Jarreau, Mariah Carey, Eltona Johna, Briana Ferry’ego czy Franka Sinatry. Dał się poznać także jako wybitny producent muzyczny i kompozytor muzyki do wielu filmów: „Boomerang” (z udziałem Eddy’ego Murphy’ego i Halle Berry), „House Party” (z Martinem Lawrencem), „Ladies’ Man” (z Timem Meadowsem) czy „Deliver Us From Eva (z LL Cool J). To jego autorstwa jest przebój „Da Butt” z filmu Spike’a Lee „School Daze”.

Marcus Miller – laureat Grammy Award z najlepszy album jazzowy w 2001 roku , amerykański muzyk, kompozytor, aranżer i multiinstrumentalista, grający przede wszystkim na gitarze basowej, swą profesjonalną karierę rozpoczął, jako nastolatek w soulowej grupie Harlem River Driver w nowojorskiej dzielnicy Jamaica. Wychowany w muzykalnej rodzinie (ojciec był lokalnym muzykiem jazzowym oraz organistą i szefem kościelnego chóru), gdzie wśród domowników przewijali się wybitni muzycy jazzowi „czarnego Nowego Jorku”. Pierwszych lekcji udzielał mu sam Wynton Kelly, pianista z zespołu Milesa Davisa. Nastolatek poznawał tajniki gry na klarnecie, pianinie, gitarze basowej. Już jako piętnastolatek rozpoczął regularne grania w klubach jazzowych Nowego Jorku wzbudzając sensacje i zachwyt starszych muzyków. Jako basista pojawiał się (1997) w grupach flecisty Bobbie’go Humpreya, perkusisty Lenny’ego White’a i legendarnego klawiszowa Lonnie Listona Smitha. Prawdziwą szkołą okazały się dla zdolnego basisty lata spędzone w studiach nagraniowych i współpraca z popularnymi i uznanymi gwiazdami jazzu i estrady: od Boba Jamesa, Davida Sanborna i Groovera Washingtona po wokalistki: Arethę Franklin i Robertę Flack.

W 1980 roku do nowego zespołu zaprosił go Miles Davis, doceniając młodego basistę głównie jako elokwentnego instrumentalistę i ciekawego aranżera. Dwuletnia współpraca z Davisem okazała się dla Millera prawdziwą szkołą jazzu. Realizując nagrania z Milesem ( np. „The Man With The Horn”, „We Want Miles”), współpracował jednocześnie z Davidem Sanbornem ( np. album „Voyeur” i nagrodzony Grammy Award „Inside” ), pracował wytrwale nad własnymi projektami. Coraz częściej grał na instrumentach klawiszowych, perkusyjnych, śpiewał, sporo aranżował. Wybitną realizacją Marcusa Millera okazała się płyta „Tutu” Milesa Davisa z 1986 roku. Ale równie ważne były nagrania i albumy realizowane z legendarnym wokalistą rhythm 'n’ bluesowym Lutherem Vandrossem. To właśnie Marcus Miller jest współtwórcą przebojów „Till My Baby Comes Home”, „It’s Over Now” czy nagrodzonego Grammy Award „The Power of Love” – najlepszego przeboju rhythm 'n bluesa w 1991 roku.Okres ten jest także czasem współpracy Millera z najważniejszymi muzykami : od zespołów The Crusaders i Take 6 po saksofonistów Wayne Shortera, Kenny Garretta oraz wokalistów Ala Jarreau i Chakę Khan. To wtedy jego charakterystyczny styl przyczynił się do spopularyzowania tzw. slapping’u, polegającego na uderzaniu za pomocą kciuka o struny bezprogowej gitary basowej i uzyskiwaniu, poprzez drganie tych strun, charakterystycznego, perkusyjnego dźwięku. bądź odtwarzanego utworu.

Dopiero w 1992 roku Marcus Miller, po lata spędzonych w innych zespołach i produkcji dla innych muzyków, zdecydował się na własną, solowa karierę. Album „The Sun Don’t Lie” stał się wielkim wydarzeniem artystycznym i natychmiast ugruntował niepodważalną pozycję basisty i kompozytora na jazzowym firmamencie. Niezbyt rozległa autorska dyskografia artysty jest jednak na tyle znacząca ,że każdy nowy album Millera staje się wydarzeniem muzycznym na światową skalę. I to zarówno, gdy nagradzany Grammy Award album „M 2” nobilituje młodego twórcę, jak i w przypadku wielkim komercyjnych sukcesów płyty „Silver Rain” i kultowego albumu koncertowego „The Ozell Tapes”.

Najnowszy studyjny album „Free” to dziesięć wspaniałych kompozycji, w tym impresje na temat znanych motywów Milesa Davisa czy Stevie’ego Wondera oraz sugestywny „cover” piosenki „Free” Deniece Williams – wykonany przez Millera wraz z charyzmatyczną wokalistką Coranne Bailey Rae. Koncert w Warszawie jest polską premierą albumu i częścią europejskiej trasy koncertowej promującej nowy album giganta jazzowej gitary basowej – Marcusa Millera.

EPILOG:

Jeśli przejrzeć w internecie tysiące zdjęć Marcusa Millera, prawie bezbłędnie można określić, które zostało zrobione 13 listopada 2007 roku na koncercie Ery Jazzu .To jedyne ujęcia gdzie Marcus Miller występuje bez swojego charakterystycznego kapelusza i skrywa skronie zawadiacką, brooklińską czapką. Historyjka – jak zwykle banalna – ale , jak to  w przypadku wielu takich zdarzeń długo zapadająca w pamięć. Kiedy witałem się wtedy z Marcusem w hotelowym hollu, ten nachylił się i tajemniczo zawyrokował: musisz mi załatwić nowy kapelusz; pudło  m.in. z kapeluszami poleciało miast do Warszawy to do Mediolanu. No problem, man – za chwilę będziesz miał nowy, wspaniały, kapelusz ! Nie spodziewałem się, że moja deklaracja była zbyt optymistyczna. Charakterystyczny fason czarnego kapelusika okazał się  nie do kupienia w warszawskich salonach. Cztery osoby przez całe popołudnie uwijały się by sprostać prośbie Marcusa. Na krótka konferencję prasową wybraliśmy się zatem bez kapelusza, ale z informacją, że jest w Warszawie jedyny, staromodny salon kaletniczy, który może taki kapelusz dla Marcusa przygotować. Jakież było zdziwienie nobliwych dam z  salonu kaletniczego na Woli , gdy zjawił się „ egzotyczny ” klient. Marcus przebierał w dziesiątkach kapeluszy, przymierzał, stroił miny, ale żaden model nie był zbliżony do ulubionego, oryginalnego fasonu. Zdesperowany poprosiłem właścicielkę tego niewielkiego, tradycyjnego warsztatu , by w ciągu najbliższych 2-3 godzin taki kapelusz wymodelowała. Przez najbliższe chwile otrzymaliśmy najkrótszą historię światowego kaletnictwa oraz przepis na doskonałego „stetsona” i  modelowanie kapelusza ( moczenie, suszenie, naciąganie, przycinane, fasonowanie …) a na pytanie Marcusa, kiedy możemy odebrać kapelusz nobliwa dama  obcesowo skwitowała wybitnego artystę : taki kapelusz może być przygotowany dopiero za dwa dni ! Nie  obchodzi ją – czy to jakiś muzykant  czy prezydent . Przygotowanie kapelusza to ceremoniał, a nie szybkie  fasowanie na głowie ! Wielcy wielkimi – ale ceremoniał fasowania  rzecz święta .

Voyeur (1980; z Davidem Sanbornem);
The Man With The Horn (1981; z Milesem Davisem);
We Want Miles (1981; z M. Davisem);
Backstreet (1982; D. Sanbornem);
Mobo I (1984; z Kazumim Watanabe);
It’s About Time (1985; z McCoy Tynerem);
Tutu (1986; z M. Davisem);
Siesta (1987);
The Sun Don’t Lie (1993);
Live ’88 (1993 z Kennym Garrettem);
Tales (1995);
Live And More (1997);
M 2 (2001);
The Ozell Tapes (2003);
Silver Rain (2005);
Free (2007)