Amerykański trębacz  Rob Mazurek to bez wątpienia jeden z ważniejszych artystów muzyki improwizowanej. Ale  za­ko­rze­nio­ny  także w tra­dy­cji  amerykańskiego hard bopu, kompozytor elektro-akustyczny, improwizator i artysta wizualny. Mazurek pochodzi z  New Jer­sey, gdzie uczył się  gry na kor­ne­cie w szkol­nym ze­spo­le. Pierwszy raz zetknął się z podstawami gry improwizowanej studiując teorię i praktykę jazzu u Davida Blooma w Bloom School of Jazz w Chicago. Późnej współpracował z innymi muzykami z Chicago – Kenny Prince, Robert Barry, Jodie Christain, Lin Halliday oraz Earmą Thompson. Zauroczony mu­zy­ką Or­net­ta Co­le­ma­na, Art En­sem­ble of Chi­ca­go, Hen­ry Thre­ad­gil­la, w 1996 roku utwo­rzył Chi­ca­go Un­der­gro­und,  warsz­ta­ty mu­zycz­ne w chi­ca­gow­skim klu­bie The Gre­en Mill. Jed­ną z pierw­szych osób, któ­rą za­pro­sił do współ­pra­cy był gi­ta­rzy­sta Jeff Par­ker. Co­ty­go­dnio­we jam ses­sions w krót­kim cza­sie ufor­mo­wa­ły sta­łą gru­pę by­wal­ców, wśród nich kon­tra­ba­si­stę No­ela Ku­per­smi­tha i per­ku­si­stę Cha­da Tay­lo­ra. Skład, uzu­peł­nio­ny przez pu­zo­nist­kę Sarah Smith, pod na­zwą Chi­ca­go Un­der­gro­und Or­che­stra, na­grał w 1998 roku pierw­szą pły­tę „ Play­gro­und”,  któ­ra uka­za­ła się w legendarnej  wy­twór­ni Del­mark Re­cords, wspie­ra­ją­cej ar­ty­stów zwią­za­nych z AACM. W ra­mach ko­lek­ty­wu Chi­ca­go Un­der­gro­und Or­che­stra, Ma­zu­rek wy­stę­po­wał i na­gry­wał w róż­nych kon­fi­gu­ra­cjach, m.in. w du­ecie z Tay­lo­rem, w trio z Ku­per ­Smi­them i w kwar­te­cie z Par­ke­rem. Pro­jekt ten niezwykle mocno po­łą­czył gru­pę Roba Ma­zur­ka z bo­ga­tą tra­dy­cją chi­ca­gow­skie­go jaz­zu. W ko­lej­nych la­tach wpół­pra­co­wał m.in. Gastr Del Sol, Jim O’Rourke, Sam Prekop, Stereolab,Tortoise i Sa­mem Pre­ko­pem. W 1997 za­ło­żył  formację Iso­to­pe 217, któ­re­go mu­zy­ka łą­czy w so­bie ele­men­ty jaz­zu, fun­ku, hip-hopu oraz  elek­tro­ni­ki i zre­de­fi­nio­wał na nowo gra­ni­ce ga­tun­ków mu­zycz­nych. Z biegiem lat Chicago Underground Orchestra zmieniała swoje nazwy i konfiguracje realizując się jako   autorskie, mniejsze projekty Roba Mazurka : Chicago Underground Duo, Chicago Underground Trio czy Chicago Underground Quartet. Pod ko­niec lat 90-tych, za­in­spi­ro­wa­ny mu­zy­ką Mor­to­na Feld­ma­na,  Rob Ma­zu­rek roz­po­czął pra­cę nad two­rzo­ną kom­pu­te­ro­wo mu­zy­ka kon­kret­ną do pro­jek­tu Or­ton Soc­ket. Po­wo­łał też ro­dzaj mu­zycz­ne­go, gwiaz­dor­skie­go ko­lek­ty­wu The Explo­ding Star Or­che­stra – łą­cząc kil­ka po­ko­leń chi­ca­gow­skich mu­zy­ków. Kon­cer­to­wał z Bil­lem Di­xo­nem i Fre­dem An­der­so­nem. W 2005 roku Mazurek założył Exploding Star Orchestra i wydał ciekawy album „We Are All From Somewhere Else”. Po prze­pro­wadz­ce do Bra­zy­lii za­ło­żył Sao Pau­lo Un­der­gro­und.

Jego ogromna dyskografia obejmuje niezwykle ważne dla nowoczesnego jazzu albumy oraz nagrania dokumentujące chicagowska scenę nowego jazzu. Najważniejsze to z pewnością „Rob Mazurek Quartet- Man Facing East”, „Rob Mazurek Quintet -Badlands “, „Rob Mazurek Quintet- Green & Blue”, „Chicago Underground -Orchestra Playground “ ,“ Isotope 217 -The Unstable Molecule”, “Chicago Underground Duo – 12 Degrees of Freedom”, “ Chicago Underground Trio – Possible Cube”, “ Istotope 217- Utonian Automatic”, “Orton Socket -99 Explosions”, “Chicago Underground Duo- Synesthesia”,” Chicago Underground Trio- Flamethrower”, “ Isotope 217- Who Stole The I Walkman “, “Chicago Underground Quartet- Chicago Underground Quartet”, “ Amorphic Winged”, “Chicago Underground Duo -Axis and Alignment”, “Silver Spines”,” Tigersmilk”, “Sweet and Vicious Like Frankenstein”, “ Music For Shattered Light Box and 7 Posters “, “Mandarin Movie”, “ Tigersmilk- Tales From The Bottle”, “Chicago Underground Duo- In Praise of Shadows”,” Sao Paulo Underground- Sauna: Um, Dois, Tres”, “Chicago Underground Trio – Chronicle”, “ Rob Mazurek’s Exploding Star Orchestra- We Are All from Somewhere Else”, “Tigersmilk- Android Love Cry”,” Rob Mazurek’s Exploding Star Orchestra- Bill Dixon with Exploding Star Orchestra”, “Sao Paulo Underground – The Principle of Intrusive Relationships”, “Abstraction on Robert D’Arbrissel “,”Rob Mazurek- Quintet Sound Is”, “Chicago Underground Duo- Boca Negra”,” Calma Gente “ , dwupłytowy “Exploring Star Orchestra – Calactic Parables” oraz zrealizowany z plejadą chicagowskich muzyków “ Skull Sessions”.

Skull Sessions”  to nowa formacja Roba Mazurka. Tym razem jest to Rob Mazurek Octet        ( lider Rob Mazurek, John Herndon – perkusja, Jason Adasiewicz– wibrafon, Nicole Mitchell -flet, Guilherme Granado- keyboards i elektronika, Carlos Issa- gitara oraz elektronika, Mauricio Takara- instrumenty perkusyjne oraz Thomas Rohrer- saksofony). Materiał zawiera kilkunastominutowe kompozycje, zgrabnie i z werwą rozegrane, ale dalekie od melodyjności chicagowskiego jazzu bliższej zaś niepokojom artystycznym, jakie towarzyszyły kreacjom jazzu AACM  we wczesnych latach  70 tych.  Ale właśnie taki jest dzisiejszy jazz Roba Mazurka; jazz  o wielu  stylistycznych obliczach i woltach, o  nieskalanej determinacji, by produkować dźwięki, których zadaniem nie jest zamęczanie słuchaczy, a raczej generowanie samo odnawiających się pokładów przyjemności.

Dionizy Piątkowski