Keith Jarrett Trio

W ramach cyklu koncertowego ERA JAZZU – 30 kwietnia w warszawskiej Sali Kongresowej polskiej publiczności zaprezentuje się — legendarne trio Keith Jarrett – Jack DeJohnette – Gary Peacock. W tym roku Keith Jarrett został laureatem jednej z najbardziej prestiżowych nagród muzycznych – Polar Music Prize 2003, potocznie określanej , jako ” muzyczny Nobel” .

Pianista KEITH JARRETT zaczął grać na fortepianie w wieku 3 lat. Bardzo wcześnie zaczął też komponować, a swoje trasy koncertowe z repertuarem złożonym z utworów klasycznych i własnych kompozycji odbywał jako zawodowy muzyk nie mając jeszcze jedenastu lat ! Studia muzyczne rozpoczął na początku lat 60. w słynnej Berklee School of Music; niebawem zaczął też prowadzić własne, autorskie zespoły. W połowie lat 60. zamieszkał w Nowym Jorku, gdzie usłyszał jego grę ( i następnie zaprosił do swego zespołu ) Art Blakey. U legendarnego lidera pozostał jedynie przez kilka miesięcy; wystarczyło to jednak by nadać swojej grze bardzo czytelne piętno indywidualności. W 1966 r. Jarretta zaproszono do kwartetu Charlesa Lloyda. Z zespołem tym odbył długie trasy po Europie, odwiedził też ZSRR i Daleki Wschód. Dzięki tej współpracy zaczął się także liczyć na scenie międzynarodowej. Pod koniec lat 60. odświeżył znajomość z instrumentami, którymi interesował się w dzieciństwie ( z wibrafonem, saksofonem i instrumentami perkusyjnymi).

W 1969 r. dołączył do Milesa Davisa, grał przez pewien czas na organach, by niebawem grać w grupach Milesa na fortepianie elektrycznym. W ciągu dwóch lat pracy u Davisa znalazł czas, by nagrywać własne płyty ( m.in. wspaniale albumy z Charliem Hadenem, Deweyem Redmanem ). Po odejściu od Davisa powrócił do fortepianu akustycznego, zdobywając uznanie dla swej muzyki, którą określał mianem “universal folk music”. Płyta “Facing You” z 1971 r. wywołała spore zainteresowanie w świecie jazzu:. To właśnie na tej płycie Jarrett pokazał po raz pierwszy znaną i charakterystyczną dla niego umiejętność błyskotliwego żonglowania stylami. Każdy z nich: country, folk, klasyka, blues, rock ukazano tu w subtelnej miniaturze. W konsekwencji Jarrett stał się kluczową postacią, zarówno w propagowaniu własnej muzyki, jak też w ukazywaniu drogi współczesnemu jazzowi. Charakterystycznym stało się nie tylko brzmienie wypracowane wraz z niemieckim producentem (Manfredem Eicherem i jego wytwórnię płytową ECM), ale przede wszystkim niepowtarzalna kolorystyka pianistyki Jarretta. Koncertował i nagrywał z Janem Garbarkiem, Jack’em DeJohnettem i Garym Peacock’em, ale często też powracał do solowej gry na fortepianie, oraz – okazjonalnie – na klasycznych organach piszczałkowych. Jako wybitny pianista – solista oraz improwizator stworzył nowy styl pianistyki jazzowej. Jego niezwykłe talenty improwizatorskie sprawiają, że potrafi dwoma długimi utworami wypełnić cały koncert. Punktem zwrotnym dla Jarretta był koncertowy zapis recitalu w Kolonii w 1975 roku (album “The Koln Concert”). Album ten pozostaje do dzisiaj jego najlepiej sprzedającym się dziełem i wybitnym osiągnięciem jazzowej pianistyki. Podobnie frapującą improwizatorską podróżą są albumy “Solo Concerts Bremen/Lausanne” oraz zestaw “Sun Bear Concerts”.

Solowe improwizacje Jarretta bynajmniej nie odciągnęły go od komponowania, tak więc napisał i nagrał utwory na fortepian z towarzyszeniem orkiestry smyczkowej ( ” In The Light ” oraz ” The Celestial Hawk”). Rezultatem zainteresowań tymi formami muzycznymi, są włączone do repertuaru w latach 80. prócz produkcji solowych i występów z małymi grupami jazzowymi, także dzieła muzyki klasycznej. Trwałe związki Jarretta z ECM Records, pomogły w rozwoju jego osobowości. Poruszając się w standardowym jazzie (np. nagranie jego trio) równie doskonale odnajduje się w solowe improwizacji i muzyce klasycznej. Dzięki swej nienagannej technice wykonawczej i wykształceniu, z powodzeniem sięga do wszystkich obszarów jazzu, jak też wspaniale porusza się wśród klasycznych, europejskich form. Jest jednym z najbardziej olśniewających talentów improwizatorskich ,który cieszy się zarówno uznaniem krytyków, jak i jazzowej publiczności.

Pod koniec lat 50. GARY PEACOCK wyjechał do Niemiec, by grać w amerykańskiej orkiestrze wojskowej na fortepianie. W tym okresie zainteresował się kontrabasem i po opuszczeniu wojska pozostał przez wiele sezonów w Niemczech, by grać jazz z miejscowymi muzykami (np. z Albertem Mangelsdorffem i Atillą Zollerem). Akompaniował też koncertującym w Niemczech Amerykanom (np. saksofonistom Bud’emu Shankowi i Bobowi Cooperowi). W 1958 r. przeniósł się do Kalifornii, gdzie grał z Shortym Rogersem, Paulem Hornem i Paulem Bleyem. Z Bleyem pracował także po 1962 r. w Nowego Jorku, gdzie był aktywny na scenie awangardy jazzowej. Grał z Billem Evansem, Rhaasanem Rolandem Kirkiem, George’m Russellem, Roswellem Ruddem, Stevem Lacy’m i Albertem Aylerem ( z którym odbył szereg wspaniałych koncertów w Europie w 1964 roku). W połowie lat 60. oddał się studiom nad filozofią Wschodu i medycyną. Potem pracował krótko z Milesem Davisem, grał ponownie z Paulem Bleyem, wyjechał na studia do Japonii, by powrócić ( w 1972 r. ) na Uniwersytet Waszyngtoński i … studiować biologię. W połowie lat 70. ponownie grał z P. Bley’em i Barrym Altschulem, a pod koniec lat 70 nawiązał współpracę z trio Keitha Jarretta ( i z perkusistą Jackiem DeJohnettem).Współpraca ta przyniosła mu uznanie i sporą popularność udowadniając, że mimo swych ultra awangardowych fascynacji dysponuje nienaganną techniką i wyrazistym dźwiękiem.

Perkusista JACK DeJOHNETTE przez 10 lat uczył się gry na fortepianie i ukończył American Conservatory of Music w Chicago. Grał również na alcie, a zafascynowany grą Maxa Roacha podjął naukę na perkusji i to właśnie na tym instrumencie grał w orkiestrze swojej szkoły średniej. Oprócz tego pilnie ćwiczył na fortepianie i na perkusji. W 1963 r. został zaangażowany do ‘Experimental Band’ Richarda Muhala Abramsa, poprzez którego wciągnął się w ruch AACM. W 1966 r. grał z Johnem Coltrane’em ( po odejściu Elvina Jonesa gdy Trane jeszcze nie zdecydował o wyborze Rashieda Aliego). Tego samego roku DeJohnette osiadł w Nowym Jorku i występował z Big Johnem Pattonem, Jackiem McLeanem i wokalistkami: Betty Carter i Abbey Lincoln. Pod koniec roku dołączył do kwartetu Charlesa Lloyda, z którym współpracował do 1969 r.; w tym samy okresie koncertyował także z Theloniousem Monkiem, Freddiem Hubbardem, Billem Evansem, Keithem Jarrettem, Chickiem Coreą i Stanem Geztem. W sierpniu 1969 r. wziął udział w legendarnej (i dla jazzu przełomowej) sesji nagraniowej “Bitches Brew” Milesa Davisa, a w kwietniu następnego roku dołączył na stałe do jego grupy.

Po rozstaniu z Davisem, w połowie 1971 r. założył grupę Compost. W latach 70. stał się niemal etatowym perkusistą wytwórni ECM. Nagrywał z Janem Garbarkiem, Kennym Wheelerem, Johnem Abercrombiem i wieloma innymi sławami. Z Abercrombiem i Davem Hollandem realizowali ciekawe pomysły w trio Gateway. W 1978 r. utworzył New Directions, w którym znaleźli się m in. Abercrombie i Lester Bowie, a w 1980 r. sformował cieszącą się ogromnym uznaniem grupę Special Edition, przez którą przewinęli się tak wybitni soliści, jak David Murray, Chico Freeman czy Arthur Blythe. W 1985 r. De Johnette nagrał solową płytę… na fortepianie. Od końca lat 80. należy do ‘Standard Trio” Keitha Jarretta (z Garym Peacockiem na kontrabasie) ; w tym samym czasie koncertował w duecie z saksofonistą Johnem Surmanem (obaj grali także na instrumentach klawiszowych i obsługiwali instrumenty elektroniczne).Z Surmanem (w 1981 r.) nagrał album ” The Amazing Adventures Of Simon Simon”. Współpracował także z Michaelem Breckerem, Tommym Smithem oraz Ornette’m Colemanem i Patem Methenym na ich wspólnym albumie “Song X”. Innych fascynujących nagrań z Methenym dokonał w 1990 r. (“Paralle Realities”), a w 1993 r. zrealizowł płytę z pianistą Lyle’em Maysem (na kontrabasie wspierał ich Marc Johnson). DeJohnette należy do najważniejszych współczesnych perkusistów. Stopień zawiłości jego gry jest czasem tak wielki, że wydaje się, jakby gdzieś po drodze stracił kontrolę nad time’em. Ale jest to tylko złudzenie, wystarczy bowiem jedno odpowiednio ulokowane uderzenie, by wszystko wróciło do normy. Brzmienie jego perkusji jest tak wielopłaszczyznowe, że powstaje czasem wrażenie, jakby tworzyło je kilku na raz perkusistów. Przy tym wszystkim odznacza się ogromnym wyczuciem faktury i formy, co chyba najlepiej demonstruje w trio Keitha Jarretta.

Buttercorn Lady (1966;z Artem Blakeyem),Dream Weaver (1966;z Charlesem Lloydem),Forest Flower (1966;z Ch.Lloydem),Charles Lloyd In The Soviet Union (1967), Somewhere Before (1968;z Charliem Hadenem), Gary Burton & Keith Jarrett (1970),Facing You (1971), Expectations (1971), Concepcion Vesell (1972), Fort Yawuh ( 1973;z Deweyem Redmanem), In The Light (1973), Solo Concerts: Bremen And Lausanne (1973), Belonging (1974;z Janem Garbarkiem), Luminessence (1974),Treasure Island (1974),Dead And The Flower (1974), Arbour Zena (1975), Silence (1975)The Koln Concert (1975), Sun Bear Concerts ( 1976), The Survivor’s Suite (1976), Eyes Of The Heart (1976),Bayblue (1976;z D.Redmanem),Hymns/Spheres (1976),Silence ( 1976), My Song (1977;z J.Garbarkiem), Nude Ants (1979), Personal Mountains ( 1979;z J.Garbarkiem), Invocations: The Moth And The Flame (1980),Sacred Hymns Of G.I. Gurdjieff (1980), The Celestial Hawk (1980), Concerts Bregenz And Munchen (1981), Concerts (Bregenz) (1982), Bop-Be (1982), Standards ( 1983), Changes ( 1983), Backhand (1983), Works (1983), Eyes Of The Heart (1985), Spirits (1985), Staircase (1985), Standards Live (1985), Sacred Hymns (1985), Still Live (1986), Book Of Ways (1986), Spheres ( 1986), Dark Intervals (1988), Standards 2 (1988), Works (1989), Changeless (1989), Treasure Island (1989),Standards In Norway (1989), The Well Tempered Clavier Book (1989), Paris Concert (1990), Tribute (1991), The Cure (1992), Vienna Concert (1992), Ruta & Daitya ( 1993; z Jack’em DeJohnettem), Bye Bye Blackbird (1993), At The Deer Head Inn ( 1994; z Garym Peacockem, Paulem Motianem).At The Blue Note:The Complete Recordings (1994),La Scala (1997)