Miasteczko Concord w amerykańskim stanie  Massachusetts  już  w XIX wieku było przystanią dla myślicieli i działaczy, sku­pionych wokół nurtu transcendentalizmu, reprezentującego takie wartości, jak równość, niezależność i samodzielność. Nie dziwi zatem, że pochodzący z tych okolic  kompozytor Charles Ives ( 1874-1954) stał się piewcą nowoczesnej muzyki. Był pionierem awangardowego pojmowanie muzycznej struktury i uważa się wręcz, że wyprzedził swoimi koncepcjami  eksperymenty Strawińskiego, Debussy’ego, Schönberga, Berga i Weberna.  Ale to Charles Ives łączył ze sobą atonalność, politonalność, dysonanse, ćwierćtony i asymetryczne rytmy. Zyskując spore uznanie i środowiskową sławę  (nieoczekiwanie w latach trzydziestych) wycofał się z komponowania i dzisiaj pozostają już tylko utwory, które powstały przed tą, karkołomna dla historii muzyki, decyzją. Do najwybitniejszych dzieł Ch. Ivesa należą z pewnością jego cztery symfonie. W 1946 roku Lou Harrison – miłośnik twórczości Charlesa Ivesa – poprowadził premierowe wykonanie jego „III Symfonii”, która rok później kompozycja ta zdobyła Muzyczną Nagrodę Pulitzera. Ale muzyka Charlesa Ivesa zaczęła zyskiwać popularność dopiero po jego śmierci. Jego najważniejszą kompozycją jest prawdopodobnie „IV Symfonia” , która wymaga  użycia bardzo dużych środków wyrazu, stąd  jej pierwsze  wykonanie miało miejsce dopiero w 1965 roku – niemal pół wieku po jej powstaniu i ponad dekadę po śmierci kompozytora

Charles Ives w  swoich kompozycjach śmiało nawiązywał do idei transcendentalistów a jego „flagowa”, 4-częściowa sonata fortepianowa „Con­cord Sonata”  jest, poświęcona ( związanymi z miastem Concord )  „czterem mądrym ludziom“ – ważnym przedstawicielom tego nurtu. Za życia kompozytora  „Concord Sonata”  uznawana była za niemal niewykonalną, rzadko rejestrowana. Zadania tego podjął się pianista specjalizujący się w wykonawstwie muzyki XX i XXI wieku Daniel Brylewski, laureat międzynarodowych konkursów muzyki współczesnej, któremu towarzyszą Paulina Ryjak ( altówka) oraz Carolin Ralser ( flet poprzeczny). To pierwsza w Polsce rejestracja oraz prezentacja  tego znamienitego projektu Charlesa Ivesa !

Dionizy Piątkowski