Paul Motian (25.03.1931-22.11.2011) amatorsko grał na gitarze w swym rodzinnym Providence jeszcze przed odbyciem służby wojskowej. W 1954 roku, po przejściu do cywila, pojechał do Nowego Jorku, by rozpocząć studia muzyczne w Manhattan School. W 1956 roku grał już na perkusji u George’a Wallingtona i Russella Jacqueta. W latach 1956-1958 pracował w zespole Tony’ego Scotta, gdzie poznał Billa Evansa. Gra Paula  Motiana w trio Billa Evansa (w latach 1959-1964) przeszła do historii jazzu, jako ideał subtelności i wyrafinowanego smaku artystycznego. Sam  Paul Motian stał się poszukiwanym instrumentalistą, chętnie zapraszanym do współpracy przez Gila Evansa, Stana Getza, Theloniuosa Monka, Colemana Hawkinsa i Roya Eldgridge’a. W poźnych latach 50-tych Motian grał także z Oscarem Pettifordem, Zootem Simmsem i Lennie’m Tristano. W połowie lat 60-tych pracował z wokalistami ( Mose Allisonem i Arlo Guthrie’m), grał też w trio Paula Bley’a (1963-64).

W 1959 roku Paul Motian poznał basistę z zespołu Ornette’a Colemana, Charlie’go Hadena. Spotkanie to okazało się ważnym momentem dla całej kariery Motiana .To właśnie wraz z Hadenem (oraz także Dewey’em Redmanem) podjął współpracę z zespole Keitha Jarretta (1966-77). W 1969 roku zauroczony awangardą free-jazzu pracował w  Liberation Music Orchestra, w okresie gdy zespół ten dokonywał swych debiutanckich nagrań i stawał się znaczącą formacją nowoczesnego jazzu lat 70-tych i 80-tych.W latach 70-tych Paul Motian pracował także w Jazz Composers Orchestra i wziął udział w nagraniu slynnego albumu Carli Bley „Escalator Over The Hill”. Jako lider objawił się w 1974 roku realizując nie tylko album „Tribute” ale (w kilku kolejnych latach) serię płyt  dla  promujących „nowy jazz” europejskich wytwórni ( ECM, Soul Note i JMT). Płyty te utrwaliły doskonałą pozycję i reputację perkusisty oraz ukazały zdolnego kompozytora. Album „Tribute” był  wspaniałą artystyczną rekomendacją alcisty Carlosa Warda; albumy „Dance” i „Le Voyage” stały się ważnymi  wydarzeniami artystycznymi (także dzięki pojawieniu się  saksofonisty Charlesa Brackeena). W latach 80-tych Paul Motian rozpoczął  współpracę z gitarzystą Billem Frisellem, który okazał się świetnym interpretatorem jego kompozycji; pracował też z pełnym pomysłów tenorzystą Joe Lovano. Pod koniec lat 80-tych Paul Motian ponownie wrócił do studia wraz  z Paulem Bley’em (perfekcyjnie improwizowany  duet z albumu „Notes”); wraz z pianistką Geri Allen i  Charliem Hadenem założyli trio, jedną z najbardziej wyszukanych i elokwentnych grup  współczesnego jazzu. Występ Motiana z trio Marylin Crispell na (album „Live In Zurich”) dowiódł jego muzycznej kompetencji; sposób w jaki Paul Motian przetworzył muzykę  T.Monka na albumie ‘Monk In Motian”, czy standardy na płycie „ Motian On Broadway” wskazał dobitnie, że jazz dorobił się kreatywnego artysty, zdolnego aranżera i kompozytora oraz perfekcyjnego instrumentalisty.

Dionizy Piątkowski