Agencja Muzyczna Polskiego Radia odkrywa coraz ciekawsze, zapomniane lub nieznane nagrania archiwalne dokumentujące najciekawsze i unikalne sesje: te  będące udziałem nie tylko wielkich gwiazd odwiedzających polskie estrady w latach 1956-1980, ale także nagrania rodzimych jazzmanów. Po serii „Polish Jazz” zestaw „ Polish Radio Jazz Archives ” staje się jednym z najważniejszych dokumentów „polskiej ery jazzu”. Jako nr 34 ukazuje się album poświęcony legendzie polskiego jazzu, skrzypkowi i saksofoniście Zbigniewowi Seifertowi. To szczególnie ważne wydawnictwo, bo dyskografia Seiferta nie jest zbyt rozległa, a ważne albumy powstały głównie poza krajem. Teraz archiwalna „perełka” i ważny dokument  w historii polskiego jazzu -album „ Zbigniew Seifert  – Polish Radio Jazz Archives”.

Zbigniew Seifert (7.06.1946-15.02.1979)  to jeden z najwybitniejszych muzyków jazzowych. Był jednym z niewielu muzyków, którzy zbudowali pomost pomiędzy muzyką klasyczną a swobodną realizacją jazzową. Ekspresyjna,  intensywna i technicznie bez zarzutu gra znakomicie odpowiadała formule wolnego stylu, jaki w jazzie preferował. Takie pojmowanie jazzu w pełni realizowało jego pragnienie, by „grać tak, jak Coltrane gdyby ten grał na skrzypcach”. Będąc członkiem zespołu Tomasza Stańki (1969-73) grał swobodniejszą formę jazzu, jednocześnie stopniowo odchodził od saksofonu na rzecz skrzypiec .Ekspresyjna,  intensywna gra znakomicie odpowiadała formule zbliżonej do free-music obranej przez cały zespół. Współpraca ze Stańką nie przeszkodziła skrzypkowi w rozwijaniu własnych zamierzeń artystycznych. Realizując je w 1968 wystąpił we Wrocławiu na Jazzie nad Odrą prezentując autorski kwartet (Jan Gonciarczyk – kontrabas, Jan Jarczyk –fortepian i Janusz Stefański – perkusja).Sukces powtórzyli rok później zdobywając na tym festiwalu główną nagrodę zespołową, a Zbigniew Seifert indywidualną. W 1969 roku wziął udział w węgierskim festiwalu jazzowym w Nagykoros i został uznany najlepszym instrumentalistą tej znaczącej imprezy. Swoje koncepcje nowej muzyki przez kolejne sezony realizował (do 1973 roku) w kwintecie Tomasza Stańki. Mimo znacznego obciążenia pracą z wymagającym liderem nadal prowadził swój kwartet. To z tym zespołem zapraszany był na najważniejsze festiwale jazzowe w Europie. Największą popularność zdobył w RFN i najczęściej współpracował z zespołami koncertującymi w Niemczech: m.in. z grupami Alberta Mangelsdorffa, Joachima Kuhna, McCoy Tynera, Chrisa Hinze’a, Charlie’go Mariano. Występował przede wszystkim przedstawiająć własny repertuar. To wtedy (obok licznych, innych tematów jazzowych) skomponował „Koncert na improwizujące skrzypce i orkiestrę symfoniczną”, który został nagrany dla  radiowej stacji NDR. Mimo znaczących sukcesów oraz dobrej pozycji na europejskim rynku jazzowym, dopiero w 1976 zdecydował się na nagranie pierwszego, autorskiego album „Man Of The Light”. Dopracowany i niezwykle nowatorski projekt przyniósł mu  uznanie krytyki i publiczności na całym świecie. Efektem tego było zaproszenie na koncerty i nagrania do USA. Muzyka Seiferta zainteresowała wybitnych twórców jazzu: w 1976 wystąpił na Monterey Jazz Festival w Kalifornii m.in. z legendarnym pianistą  grupy Modern Jazz Quartet -Johnem Lewisem; w  Nowym Jorku nawiązał współpracę z kultową grupą nowoczesnego jazzu, kwartetem Oregon. Nakładem amerykańskiej wytwórni Vanguard Records ukazała się płyta, która na długie lata stała się najważniejszym albumem dla polskiego jazzu. Zrealizowana w imponującym zespole ( Elvin Jones – perkusja, Paul McCandless – klarnet basowy oraz obój, Ralph Towner – gitary i fortepian, Collin Walcott – mistrz tabli oraz wszechstronny perkusjonista). Solistą kwintetu był Zbigniew Seifert a album „ Violin ”  stał się ważnym nagraniem w dyskografii zarówno polskiego jazzmana, jak i formacjo Oregon. Przez cały czas pracował z przekonaniem, że do swoich projektów może pozyskać najwybitniejsze jazzowe indywidualności: w 1978 zaprosił  do  zespołu grupę wybitnych muzyków amerykańskich, m.in. Johna Scofielda, Eddie’go Gomeza i Jacka De Johnette  by wspólnie zrealizować „Passion” –  jeden z najwybitniejszych albumów zrealizowanych przez polskiego jazzmana.

Album „ Zbigniew Seifert  – Polish Radio Jazz Archives” zawiera  trzy różne sesje : nagrania z koncertu  w krakowskim klubie „Pod Jaszczurami”, który odbył się w listopadzie 1978 roku i stanowił swego rodzaju próbę generalną przed nagraniem dla amerykańskiej wytwórni Capitol Records. Zbigniew Seifert przedstawił swój autorski, stworzony tylko dla tego pomysł kwintet (  Zbigniew Seifert – skrzypce, Jarosław Smietana-gitara, Janusz Grzywacz- elektryczny fortepian, Zbigniew Wegehaupt – kontrabas i Mieczysław Górka – perkusja). Zagrano  wtedy wyłącznie kompozycje Z.Seiferta ( „ Spring On The Farm”,Quo Vadis”, Materna”,”Coral” i „Bass Line A-moll”). Dwa pozostałe nagrania na płycie to prawie nieznane kompozycje Seiferta : „Czekając na deszcz” nagrany w Warszawie w 1972 roku  ze Studiem Jazzowym Polskiego Radia pod dyrekcją Jana Ptaszyna Wróblewskiego oraz „Ten niezastąpiony”  zrealizowany w kwartecie w 1970 roku, Filharmoni Narodowej w Warszawie, kiedy Zbigniew Seifert grał jeszcze na saksofonie altowym o towarzyszyli mu  pianista Jan Jarczyk, basista  i legendarny perkusista Janusz Stafański. Autorem fotografii jest Marek Karewicz.

Dionizy Piątkowski