Precyzja w zdefiniowaniu bluesa napotyka na trudności wy­nikające tak z wieloznaczności tego terminu, jak i różno­rodności elementów wchodzących w jego zakres. Najogólniej trzeba by rozpatrywać blues jako zjawisko kulturowe i socjologiczne z jego ramowym odniesieniem do muzyki. Nie ma przecież trendu w muzyce rozrywkowej, który nie podlegałby wpływom tej jedynej w swoim rodzaju, muzyce Afro-Amerykańskiej. Idiom tak popularny i tak prawdziwy jak „everybody knowns the blues” obrazuje niebywałą siłę tej muzyki i jej społecznej perspektywy. „Wszyscy czują bluesa” – to także termin wyjściowy w charakteryzowaniu i poznawaniu innych kierunków muzyki: od jazzu, dla którego jest jednym z podstawowych elementów artystycznych, po rock’n’rolla- gdzie blues zawarł się w genezie tej muzyki. Trudno to usystematyzować, gdy w orbicie tematów pojawia się taka mnogość skojarzeń a przewodnią osnowę stanowi enigma bluesa. Zadanie, nad którym pracowali najwybitniejsi znawcy przedmiotu oraz szacowne instytucje naukowe. Z podziwem zatem i zachwytem czytam „Legendy bluesa i gitary”,  znakomitą historię muzyki i kultury bluesa napisaną przez autorytet tej muzyki. Ryszard Gloger, poznański dziennikarz radiowy, publicysta, niewątpliwy znawca i skrupulatny kronikarz historii muzyki napisał książkę, która jest jednym z ważniejszych światowych wydawnictw dotyczących szeroko rozumianego bluesa. Na pewno jest najważniejszym wydawnictwem na polskim rynku, bo „Legendy bluesa i gitary” są precyzyjnym przewodnikiem po historii tej muzyki, odniesieniem do muzycznej kultury Ameryki, ale także umiejscowieniem problemów, zdarzeń, artystów oraz ich nagrań w szeroko rozumianym kontekście kulturowo-socjologicznym.

Tytuł wydawnictwa może sugerować, że jest to publikacja opisująca biograficzne losy życia i karier słynnych i popularnych artystów, ale Ryszard Gloger potraktował te biografie jedynie jako klucz i pretekst do uporządkowanie historii muzyki bluesowej, jej wpływu na muzykę rozrywkową oraz – co szczególnie podkreśla – oczywistych odniesień do współczesnej muzyki rockowej. Jest zatem książka ciekawą i wiarygodną encyklopedyczną podróżą po świecie bluesa, gdzie chronologia zdarzeń, modeli muzyczno-kulturowych oraz fascynacji jest dopełnieniem precyzyjnie dobranych i charakterystycznych twórców muzyki bluesowej. Od archaicznego bluesa Delty Missisipi i rural-bluesa Chicago po bluesową British Invasion i współczesną, często komercyjną rock- bluesową enklawę. Od Tampa Reda, Memphis Minnie, Sister Rosetty Tharpe, Elmore’a Jamesa i T-Bone Walkera po Johnna Lee Hookera, Muddy’go Watersa, B.B.Kinga, Buddy’ego Guy’a i Otisa Rusha; od Erica Claptona, Johnny’ego Wintera, Petera Greena i Bonnie Raitt po Stevie’go Ray’a Vaughan, Roberta Cray’a, Luthera Allisona i Joe Bonamassę. Połączenie historii bluesa, karier oraz sytuacji kultowych artystów z gitarą, najbardziej bluesowym instrumentem jest tutaj zabiegiem oczywistym, który pozwolił autorowi zgrabnie uporządkować narrację oraz chronologię. Ale jest w książce R. Glogera ciekawie przedstawiona zwarta historia i budowanie się kulturowej syntezy o nazwie „blues”. Może to także pierwsza w Polsce tak ciekawa i wnikliwa historia tej muzyki, dopracowana interesującą analizą rynku bluesowego ostatnich lat: od polskiej sceny bluesowej oraz sugestywnej dyskografii po współczesne oblicze amerykańskiego oraz europejskiego bluesa (od wydawnictw i oficyn fonograficznych po festiwale i bibliografie).

Trudno recenzować wydawnictwo i autora, którego zna się od dekad a jego wiedza i zachwyt dla bluesa jest dla wszystkich oczywista. Ryszard Gloger, poza wieloma wcześniejszymi publikacjami, książką „Legendy bluesa i gitary” usystematyzował także swój arsenał wiedzy o tej muzyce. Wpisał się tym samym w krąg „zacnych encyklopedystów”, którzy – w świecie cyfrowej oraz internetowej rzeczywistości – przygotowali przewodnik pozwalający na precyzyjne uporządkowanie rozległej wiedzy. To jedna z najważniejszych książek w polskiej bibliografii muzycznej: ważna, potrzebna i  wiarygodna, bo napisana z ogromną pasją i znawstwem.

Post Scriptum:

The Blues Foundation z Memphis ogłosiła listę osób, które w nadchodzącym roku otrzymają „bluesowe Oscary”, czyli prestiżowe nagrody Keeping the Blues Alive. Jest to tytuł przyznawany osobom, które swą pracą „utrzymują bluesa przy życiu”. Tegorcznym laureatem jest Ryszard Gloger !

Dionizy Piątkowski