Ishmael Wadada Leo Smith jest jedną z najbarwniejszych i najważniejszych postaci improwizowanego jazzu. Ostatnie lata to najpiękniejszy okres w życiu kontrowersyjnego artysty: jest ozdobą najważniejszych festiwalu, realizuje ciekawe projekty oraz nagrywa albumy dla prestiżowych oficyn. Wadada Leo Smith to artysta niezwykle aktywny, współautor sukcesów i wspaniałych nagrań Mariona Browna, Anthony’ego Braxtona, koncertów z Donem Cherrym, Cecil Taylorem, Lesterem Bowiem, Johnem Zornem, Charliem Hadenem, Jack DeJohnette, Billem Laswellem.
W swoim dorobku ma ponad 60 albumów nagranych dla najbardziej liczących się wytwórni. Najnowszy ” Najwa” zrealizował dla fińskiej oficyny TUM Records. Tym razem trębacz przedstawia octet, złożony z samych gwiazd i mentorów nowoczesnego jazzu ( Wadada Leo Smith –trąbka, Michael Gregory Jackson, Henry Kaiser, Brandon Ross i Lamar Smith – gitary, Bill Laswell – elektryczny bas, Pheeroan akLaff – perkusja oraz Adam Rudolph– instrumenty perkusyjne). Muzycy niezwykle konsekwentnie bawią się awangardowym brzmieniem, rozbudowaną i przemyślaną improwizacją, ale nie starają się „udziwniać” samej muzyki. Udział czterech gitarzystów także narzuca określone stylistyczne wolty, ale Wadada Leo Smith lubi takie karkołomne konfiguracje. Jest nie tylko liderem zespołu, ale także kompozytorem wszystkich granych tutaj (z ogromnym zaangażowaniem i emocjami ) utworów ( „ Ornette Coleman´s Harmolodic Sonic Hierographic Forms: A Resonance Change in the Millennium”,” Ohnedaruth John Coltrane: The Master of Kosmic Music and His Spirituality in a Love Supreme”, tytułowa “ Najwa”, “ Ronald Shannon Jackson: The Master of Symphonic Drumming and Multi-Sonic Rhythms, Inscriptions of a Rare Beauty”, “The Empress, Lady Day: In a Rainbow Garden, with Yellow-Gold Hot Springs, Surrounded by Exotic Plants and Flowers”). To znowu rodzaj specyficznych suit, jakie proponuje muzykom kompozytor. Kilkunastominutowe utwory budowane są impresjami i skojarzeniami z muzyką wielkich free-jazzu oraz nowoczesnych, harmolodycznych improwizacji ( Ornette Colleman, John Coltrane, Ronald Shannon Jackson). Jak odległa jest dzisiaj muzyka Wadada Leo Smith’a od harmolidic-jazzu Colemana czy Jackson trudno definitywnie określić. Zdaje się, że rozgrywa się także i teraz w blasku brzmień albumu „Najwa”. Tak dzisiaj tworzy swój jazz Wadada Leo Smith – trębacz i naturszczyk z Missisippi, kreator AACM w Chicago, teraz rezydent słonecznego Los Angeles. Finalista Pulitzer Music Prize. Jazzowy bohater naszych czasów !
