Olivera Lake’a poznałem pod koniec lat siedemdziesiątych w kalifornijskim Berkeley. Wraz z swoim kolegą, Davidem Murray’em zaprosił mnie na koncert nowej, dziwnej formacji: kwartetu czterech saksofonistów. Przez przypadek byłem „przy narodzinach” dzisiaj legendarnego już World Saxophone Quartet.

Oliver Lake muzykę uprawiał już w szkole średniej, ale saksofonem altowym zainteresował się  dopiero mając 20 lat. Pracował z Lesterem Bowie’m w zespołach rhythm and bluesowych i soulowych, potem założył własny zespół. W 1968 r. otrzymał tytuł magistra sztuki w zakresie muzyki na Lincoln University, potem uczył przez trzy lata muzyki w szkołach w St. Louis. W tym czasie stał się założycielem i członkiem Black Artists Group (BAG), koordynował też wymianę koncertową z chicagowską AACM. Studiował aranżację i kompozycję u Olivera Nelsona, oraz kontrabas u Rona Cartera. W 1972 r.  dołączył w Paryżu do warsztatowej formacji BAG, grał z Anthonym Braxtonem. Eksperymentował z brzmieniem muzyki elektronicznej: we wrześniu 1973 r., nagrał ‘Passing Through’ , album, gdzie jego saksofon altowy prowadzi muzyczny dialog z syntezatorem. W 1974 roku dzięki rekomendacji Braxtona  w Arista Records, uzyskał kontrakt na nagranie  płyty „Heavy Spirits”. Album ten, to dzieło mistrzowskie, odznaczający się chłodną nowoczesnością, złożony m.in. z trzech utworów, gdzie alt improwizuje solo na tle aranżowanych smyczków. Później, Lake złagodził swe  awangardowe podejście do muzyki ale w nowym zespole (Michael Gregory Jackson grał na gitarze, a Paul Maddox ,później Pheeroan akLaff, na perkusji) w latach 1976-78 prezentował muzykę zadziwiająco oryginalną , gdzie wśród awangardowych klasycznych współbrzmień przewijała się nić giętkiej saksofonowej, jazzowej  frazy. Album  „Prophet” nagrany w 1980 roku  dla wytwórni Black Saint, to hołd Lake’a złożony jego idolowi Ericowi Dolphy’emu, natomiast „Clevont Fitzhubert” z następnego roku, to klasyczny free-bop. Zaistniał na rynku także jako lider zespołu jazz-popowego ( z reggae’owym albumem ‘Jump Up’). Lake grał także w kwartecie saksofonowym założonym przez Braxtona ( w związku z realizacją albumu „New York”). Grupa ta  w 1977 r. przyjęła nazwę World Saxophone Quartet (David Murray zastąpił Braxtona) i stała się , w połowie lat 80-tych ,bodaj najważniejszą formacją  (poza Art Ensemble Of Chicago) „new black tradition”.

Dionizy Piątkowski