W filmie “Chasing Trane” reżyser John Scheinfeld buduje obraz pioniera  nowoczesnego jazzu, saksofonisty, kompozytora oraz innowatora – Johna Coltrane’a. Przez zaledwie siedem lat John Coltrane stworzył muzykę, która stała się podstawą nowoczesnego jazzu. Do dzisiaj wznawiane są nieznane nagrania, które swym rewolucyjnym zamętem udowadniają, jak ogromną energią naładowany był „moment kreacji” poszczególnych sesji i kompozycji. Nowe  spojrzenie  na  modern-jazz  i dowolne traktowanie dyscypliny jazzowej spotykały  się  początkowo  ze  zrozumiałą  krytyką. Ostra, momentami wręcz  brutalna   gra   wywoływała z jednej strony ataki krytyków, z  drugiej zaś zachwyt entuzjastów jazzowej awangardy. John Coltrane  nie zapominał przy tym   o tradycji, nagrywając kompozycje z kanonu jazzu, a nawet bluesa. Albumy  ‘Ballads” czy ‘Gentle Side Of John Coltrane’  ukazywały awangardowego muzyka w „ułatwionej” wersji nowoczesnego jazzu. Nagrania te brzmią  spokojniej i liryczniej, jakby artysta odległy był od nerwowych drgań awangardy i hard-bopu.  Zupełnie inny charakter miała jedna z najwspanialszych kompozycji w całej historii jazzu: hipnotyczny i żarliwy hymn religijny  ” A Love Supreme”.John Coltrane wprowadził  szereg  innowacji  o charakterze techniczno-brzmieniowym: po raz  pierwszy   w   historii   jazzu  używał  saksofonu  sopranowego,  posługiwał  się  głosem  jako tłem dźwiękowym, eksperymentował z  muzyką hinduską, swobodnie traktował improwizację. Okazał się innowatorem, który wyznaczył drogę rozwoju jazzu na kolejne dekady.

Chasing Trane” to niezwykle ciekawy i prowokujący do myślenia film o wybitnym, nieszablonowym artyście, którego przekraczająca granice muzyka  także i dzisiaj wywiera ogromny wpływ na twórców na całym świecie. Historia demonów i ciemności, wytrwałości i odkupienia – niesamowita podróż duchowego wojownika; droga, która przekracza wszelkie bariery rasowe, religijne, wiekowe i geograficzne stanowią istotę stylistycznych oraz formalnych wolt, jakim Trane poddał nowoczesny jazz. Sytuacja społeczna  amerykańskich lat sześćdziesiątych sprawiła, że nowatorskie nagrania Coltrane’a zostały potraktowane przez część odbiorców jako awangardowe manifesty murzyńskich ruchów społecznych. Wraz z muzyką rodził się ruch społeczny i artystyczny, który z czasem nabrał afro-amerykańskiej manifestacji. Coraz częstsze sięganie przez artystę do kanonu i skojarzeń afrykańskich, duma z afro-amerykańskiego pochodzenia czy wręcz polityczne manifestowanie „nowym jazzem”  stały się atrybutami, które plasowały nagrania Coltrane’a także poza artystycznym obiegiem.

W filmie „Chasing Trane” można usłyszeć fragmenty prawie 50 nagrań Coltrane’a z okresu całej kariery genialnego saksofonisty i kompozytora. Nagrania te nie  straciły nic ze swej świeżości i stanowią nadal  inspirację dla współczesnego, nowoczesnego jazzu. W dokumentalnym obrazie pojawiają się także znamienici muzycy: Wynton Marsalis, Sonny Rollins, Wayne Shorter, Carlos Santana a nawet- zafascynowany jazzem- prezydent Bill Clinton. Choć John Coltrane unikał wywiadów telewizyjnych i dał się namówić zaledwie na kilka rozmów w radio, to  chętnie rozmawiał z dziennikarzami magazynów muzycznych i gazet. To właśnie te  fragmenty, cytowane przez Denzela Washingtona, ukazują, głębię przemyśleń egzystencjalnych i artystycznych wybitnego artysty, który nie  próbując  utożsamiać  się z hard – bopem czy modern-jazzem,  wybrał  własną  drogę jazzowej awangardy. Zmiany, jakich dokonał  John Coltrane  w  muzyce  jazzowej  są nieporównywalne z  innowacjami  np. Charliego Parkera  czy Milesa Davisa, zaś jego słynny Kwartet  okazał  się  jedną  z  najznakomitszych  formacji  w  historii  nowoczesnego  jazzu.

Dionizy Piątkowski