Pod koniec lat 30-tych, Alfred Lion i Max Margulis, dwaj niemieccy Żydzi uciekli z Berlina przed nazistowskim reżimem. 6 stycznia 1939 roku -pasjonat jazzu Alfred Lion – zorganizował w Nowym Jorku swoją pierwszą sesję nagraniową dla dwóch pianistów boogie-woogie, dając tym samym początek najbardziej szanowanej i najdłużej działającej jazzowej firmie fonograficznej na świecie – Blue Note Records. Oficyna prowadzona przez niemieckich emigrantów ( później dołączył do Liona i Margulisa także Francis Wolff) szybko zyskała świetną reputację i wypracowała sobie niepowtarzalny styl. W czasie, kiedy Afroamerykanie wciąż spotykali się z dyskryminacją, Blue Note Records umieściło fotografie czarnych muzyków na okładkach i szanowało ich jako artystów o równych prawach. To także symboliczna „marka”, stworzona przez dwóch emigrantów ponad wszystko kochających jazz i głęboko wierzących w równość i wolność dla każdego człowieka.
Rok 2019 upływa pod znakiem obchodów 80-tej rocznicy istnienia Blue Note Records – jednej z najważniejszych wytwórni płytowych, w której połączenie wytrwałości, kreatywności i miłości do muzyki stworzyło najbardziej rozpoznawalną markę w jazzowym świecie. Entuzjazm Alfred Liona i Francis Wolffa do pokazywania talentów, praca legendarnych inżynierów dźwięku (np. Rudy Van Gelder), wyznaczających trendy projektantów i fotografów (np. Reid Miles) stanowiła najważniejsza cezurę do prezentacji najważniejszych trendów i osobowości jazzu, boogie-woogie, bluesa, wszelkich odmian nowatorskiego bopu, soul jazzu, skrajnej awangardy i fusion jazzu. Blue Note Records stał się przez dekady marką samą w sobie. Nagrania zrealizowane „ z błękitną nutką ” są jednymi z najważniejszych w historii muzyki jazzowej a albumy, które zrealizowali dla Blue Note Records m.in. John Coltrane, Miles Davis, Chet Baker, Herbie Hancock, Nina Simone, Sonny Rollins, Ron Carter, Ornette Coleman, Jimmy Smith, Lee Morgan, Wayne Shorter, Thelonious Monk, Chick Corea, Bud Powell, Bobby McFerrin, Joe Henderson, Dexter Gordon, John Scofield, Charles Lloyd, Joe Lovano należą do najważniejszych dokumentów tej muzyki. Także artyści nowego pokolenia ( Norah Jones, Dianne Reeves, Gregory Porter, Patricia Barber, Ambrose Akinmusire, Brian Blade, Robert Glasper, Kandace Springs, Terence Blanchard, Marcus Miller, Jose James, Cassandra Wilson, Stanley Jordan, Medeski-Martin-Wood oraz – dotąd jedyna z Polski – wokalistka Aga Zaryan) wyznaczyli najważniejsze trendy i brzmienia dla jazzu ostatnich dekad.
Obchodząca dzisiaj swe 80-te urodziny firma fonograficzna jest, obok kilku innych amerykańskich oficyn fonograficznych np. Pablo, Verve czy Prestige – jedną z najbardziej kreatywnych firm w historii muzyki jazzowej. Od czasu, gdy legendarny producent Bruce Lundvall wznowił regularną działalność Blue Note Records w 1984 roku, firma pozostaje wiodą oficyną dokumentującą współczesną scenę jazzową oraz pielęgnującą tradycję szeroko rozumianego jazzu. Slogan reklamowy Blue Note Records “ najlepszy jazz od 1939 roku ” jest doskonałą rekomendacja ponad tysiąca wybitnych albumów tej oficyny. Don Was – producent i szef Blue Note Records jest dzisiaj dumny, że może z ogromnym rozmachem celebrować 80-lecie firmy- symbolu historii muzyki. Ukazują się okolicznościowe wydawnictwa oraz ciekawe projekty ze znaczkiem „błękitnej nutki”. Ciekawy jest trzypłytowy box „Blue Note Records” gdzie poruszamy się po najwspanialszym jazzie. Bo jakże może być inaczej skoro na krążkach zrealizowali swe wspaniałe nagrania ( a często i pełne dyskografie) klarnecista Sidney Bechet, pianiści Thelonious Monk , Herbie Hancock, Horace Silver, Michael Petrucciani, trębacze Miles Davis, Lou Donaldson, Freddie Hubbard, Donald Byrd, najwybitniejsi saksofoniści jazzu : John Coltrane , Johnny Griffin, Dexter Gordon, Joe Henderson, Wayne Shorter. Ale to także pod skrzydłami Blue Note Records wielkie kariery rozwinęli Bobby McFerrin, Cassandra Wilson, Norah Jones, Patricia Barber, Holly Cole, Elaine Elias i dziesiątki najwybitniejszych gwiazd dzisiejszego jazzu. Ciekawym akcentem jubileuszu są także winylowe LP- wznowienia najważniejszych albumów z katalogu, ale także – w zgodzie z duchem czasów i zmian technologicznych – specjalne wydanie playlisty „The Blue Note Monthly”, na platformach Aplle Music oraz Spotify, czyli swoisty przegląd katalogu Blue Note Records, ukazujący bogate dziedzictwo tej legendarnej oficyny. Cykl rozpoczyna się pierwszą sesją nagraniową z udziałem Alberta Ammonsa, potem jest pierwszy hit Blue Note – nagranie „Summertime” Sidneya Becheta z 1939 roku oraz ponadczasowe nagrania, takie jak „Blue Train” Johna Coltrane’a czy „Moanin” Arta Blakey’a & The Jazz Messengers. Na „The Blue Note Monthly” znalazły się także nagrania współczesnych artystów związanych z Blue Note Records ( od Ambrose Akinmusire i Terence’a Blancharda po Roberta Glaspera, Norah Jones i Gregory Portera).
Kulminacyjnym i światowym elementem jubileuszu jest z pewnością dokumentalny film „Blue Note Records Beyond The Notes” – emocjonująca i emocjonalna podróż za kulisy Blue Note Records, pionierskiej wytwórni, wydającej płyty największych artystów jazzowych XX i XXI wieku. Osią dokumentu jest sesja nagraniowa „Blue Note All-Stars”, w której biorą udział Herbie Hancock i Wayne Shorter, a także artyści młodszego pokolenia, tacy jak Robert Glasper i Ambrose Akinmusire, nagrywając wspólnie album . „Blue Note Records – wspomina pracę nad filmem reżyserka Sophie Huber – zaplanowała sesję nagraniową w legendarnych Capitol Studios w Los Angeles z obecnymi gwiazdami wytwórni takimi jak: Ambrose Akinmusire, Robert Glasper, Derrick Hodge, Lionel Loueke, Kendrick Scott i Marcus Strickland. Sesja ta była doskonałą okazją spotkania się z tymi muzykami i z ich punktem widzenia. Chciałam również zgromadzić różne pokolenia muzyków Blue Note, aby podkreślić tradycję jazzu, w której muzycy starszego pokolenia są mentorami dla młodszych artystów. Kiedy odkryłam, że Herbie Hancock i Wayne Shorter – którzy nagrywali swoje pierwsze płyty w Blue Note Records – występowali w Hollywood Bowl mniej więcej w tym samym czasie, zapytałam Dona, czy mógłby zaprosić ich do sesji All-Stars. Na szczęście się udało. Muzycy grali już razem w innych konfiguracjach, ale nigdy razem. Zgodzili się zagrać „Masqualero”, kompozycję Wayne’a Shortera z 1967 roku, nagraną także przez Milesa Davisa. Temat został krótko przećwiczony, a następnie muzycy zarejestrowali dwie bardzo różne, kolejne wersje. To było dość magiczne i wszyscy czuli, że w tym pokoju dzieje się coś wyjątkowego. Po sesji sfilmowaliśmy wywiad z Shorterem i Hancockiem”.
W filmie występują także m.in. Lou Donaldson, Derrick Hodge, Norah Jones, Marcus Strickland, Keith Lewis, Lionel Loueke , Kendrick Scott oraz producenci Rudy Van Gelder, Don Was i Michael Cuscuna. Autorami filmu „Blue Note Records Beyond The Notes” są Sophie Huber – szwajcarska pisarka i reżyserka, której debiutancki obraz „Harry Dean Stanton: Partly Fiction” cieszył się sporym uznaniem krytyków i publiczności. „Blue Note Records. Beyond The Notes” jest jej drugim filmem, który przygotowała wraz z japońskim producentem Chiemi Karasawą oraz z Susanne Guggenberger –specjalizującą się filmach o tematyce społecznej.
„ Historia Blue Note Records – mówi Sophie Huber – to prawie osiem dekad i około tysiąc albumów. Za każdym nagraniem stoi człowiek, wyraz naszego czasu. Poprzez film chciałabym przekazać głębię muzyki – ludzkiej ekspresji – oraz tego jak bardzo jest ona konieczna i jak duży wywiera wpływ. W epoce, w której rasizm i ksenofobia są niebezpiecznie obecne, szczególnie ważne jest opowiadanie o tej konsekwentnej współpracy między artystami afro-amerykańskimi a niemieckimi imigrantami pochodzenia żydowskiego. To, co szczególnie porusza mnie w historii Blue Note Records, to fakt, że przez cały czas istnienia dawała ona dowód istoty człowieczeństwa i uczciwości: to opowieść o ludziach, którzy podążali za swoją pasją i – wbrew wszelkim przeciwnościom – zbudowali trwałą trybunę dla muzyki, którą kochali, muzyki, która była oczyszczająca i reprezentowała wolność, zarówno dla założycieli, niemieckich Żydów, jak i dla czarnoskórych muzyków. Wizja założycieli jest nadal wyczuwalna dzisiaj, a Don Was jako prezes Blue Note Records , a także całe nowe pokolenie bardzo utalentowanych młodych muzyków, którzy kontynuują tradycje muzyczne Blue Note Records, pozostawiają swój własny ślad na tej wspaniałej wizji”.
Jak mówi Herbie Hancock , jazz odzwierciedla amerykańską historię i ludzkie wartości, takie jak demokracja, tolerancja, poszukiwanie zmian i związane z tym ryzyko”. „Mam pełną świadomość, że ta filozofia została przekazana młodym muzykom – konkluduje Sophie Huber. A młodzi aspirują do zmian, które wykraczają daleko poza muzykę”. Moim celem było rozszerzenie tego manifestu na ekran, a pragnieniem to, aby film stał się pochwałą dla tej niesamowicie potężnej muzyki i głosów artystów, którzy promują jedność, humanizm i dają nadzieję”. Powstanie Blue Note Records jednej z największych wytwórni Jazzowych w historii to efekt współpracy kilku niezwykłych ludzi. Rozkochani w jazzie niemieccy emigranci uciekający przed nazizmem (Alfred Lion & Francis Wolff), optyk z New Jersey dorabiający jako inżynier nagraniowy (Rudy Van Gelder), uwielbiający muzykę klasyczną grafik (Reid Miles) i najwybitniejsi muzycy na świecie. Wszyscy oni wnieśli elementy, bez których sukces wytwórni byłby niemożliwy: wielką pasję, świetny instynkt A&R, eleganckie fotografie, doskonałą jakość dźwięku, oryginalne okładki i przede wszystkim absolutnie wybitną muzykę. Wspólnie stworzyli estetykę „blue note” a całość nie mogłaby istnieć bez któregokolwiek z elementów.