Po kilkunastu latach od premierowego wydania „ Jaco. The Extraordinary and Trafic Life of Jaco Pastorius” ukazuje się polska edycja tej niezwykłej biografii napisanej przez wybitnego amerykańskiego znawcę jazzu, Billa Milkowskiego. Teraz w znakomitym przekładzie Pawła Marca dociera na polski rynek i jest – być może – jedną z ważniejszych pozycji w bibliotece jazzu i amerykańskiej kultury. Bo „ Jaco. Niezwykłe i tragiczne życie Jaco Pastoriusa” nie jest typową publikacją ilustrującą kontrowersyjne życie oraz karierę niezwykle charyzmatycznego artysty. To nie tylko beletrystyczny przebieg przez mit artysty, prozę „american style of life”, ale także dogłębna analiza metamorfoz muzyka i „dziedzictwa” Jaco Pastoriusa.
Jaco Pastorius jako nastolatek perfekcyjnie opanował grę na gitarze basowej, perkusji, gitarze, fortepianie i saksofonie, akompaniował gwiazdom muzyki pop i soul. Po występach w zespole towarzyszącym The Temptations oraz The Supremes stał się muzykiem znanym i popularnym. W 1975 roku Bobby Colomby, perkusista zespołu Blood, Sweat And Tears zorganizował mu nagranie pierwszego albumu, zaś rok później Pat Metheny poprosił, by zagrał na basie na jego pierwszej płycie „Bright Size Life” dla ECM Records. Ale najważniejsze wydarzenie w karierze basisty miało miejsce w 1976 roku, gdy dołączył do zespołu ( Joe Zawinula i Wayne’a Shortera) Weather Report, by wziąć udział w nagraniu albumu „Heavy Weather”. Rozległa dyskografia J.Pastoriusa ( skrupulatnie zawarta w biografii ” Jaco. Niezwykłe i tragiczne życie Jaco Pastoriusa”) jest imponująca i zawiera nie tylko nagrania autorskie, wydania pośmiertne i tzw.tributes, ale także albumy jakie zrealizował z Weather Report, Joni Mitchell, Paulem Bley’em, Albertem Mangelsdorfem, Al Di Meolą, Herbie’m Hancock’em, Airto & Florą Purim, Bireli Lagrenem, Mike’m Sternem. Niezwykle ciekawy zestaw obejmują także nagrania honorujące geniusz basisty zrealizowane m.in. przez pojedyncze nagrania m.in. z The Yellowjackets, Milesem Davisem („Mr. Pastorius” z albumu „Amandla”), Turtle Island String Quartet, Stanley’em Clarke’m, Lenny White’m, Marcusem Millerem, Wallace Roney’em.
Zdumiewająca technika gry Jaco Pastoriusa na bezprogowej gitarze, jak też fantazyjny sposób bycia na estradzie utrwaliły popularność muzyka a jego samego wyniosły na szczyty ogromnej popularności. W 1980 roku Jaco Pastorius założył własny zespół Word Of Mouth, wyruszył z nim na trwające trzy lata trasy koncertowe, nie zaprzestając realizacji nagrań z czołowymi muzykami jazzowymi. Uzależniony od alkoholu i narkotyków Jaco Pastorious (1.12.1951 – 21.09 1987) cierpiał latami na maniakalną depresję. 21 września 1987 roku po wciąż wydłużających się okresach bezczynności, odniósł śmiertelną kontuzję w swym rodzinnym Fort Lauderdale w zamieszaniu pod klubem Midnight Club. Tragiczne wydarzenie dopisało epilog do charyzmatycznej kariery muzyka, który odtąd postrzegany był nie tylko poprzez genialną grę, ale także jako kultowy twórca młodego, amerykańskiego jazzu.
„ Jaco. Niezwykłe i tragiczne życie Jaco Pastoriusa” jest więc doskonałym dokumentem amerykańskiej muzyki widzianym przez pryzmat życiowych zakrętów kontrowersyjnego artysty; ale jest także niezrealizowaną fabułą, doskonale wznoszącą się w najokrutniejsze niuanse Ameryki. Książka Billa Milkowskiego jest w pewnym sensie gotowym scenariuszem do niezwykłego filmu. I to nie tylko w kategorii biografii wybitnego muzyka, ale głównie poprzez niezwykle szeroki kontekst kulturowy i społeczny. Zresztą taki zarys filmu już powstał: jako dokumentalny „ Jaco-The Film” przygotowany przez wielkiego fana Pastoriusa – Roberta Trujillo. (obraz zawierał nigdy dotąd nie publikowane nagrania Jaco oraz wypowiedzi m.in. Joni Mitchell, Stinga, Wayne’a Shortera, Herbie’go Hancocka, Geddy Lee, Bootsy Collinsa, Carlosa Santany oraz przyjaciół i rodziny artysty). Jednak biografia “ Jaco. The Extraordinary and Trafic Life of Jaco Pastorius” jest dużo pełniejsza, bardziej osobista, wręcz demaskatorska. Mamy zatem niezwykle osobisty obraz artysty, umiejscawiany wraz z konkretnymi życiowymi wyborami i decyzjami, bazujący na prozaicznym często obrazie amerykańskiej „middle class”. Ale także rozległe oblicza muzyki oraz jej obyczajowych okolic ujętych w karby kariery charyzmatycznego muzyka. Z jednej strony emocjonalne i osobiste opowieści przyjaciół, znajomych, kolegów „ z podwórka”; z drugiej strony przejmujące opowieści (np. Teresy Nagell, dziewczyny Jaco) oraz morze didaskaliów oplatających każdy fragment życia i muzyki wybitnego basisty.
