Wadada Leo Smith  to znakomity, free-jazzowy trębacz i lider słynnego, autorskiego  Golden Quartetu/Quintetu. Artysta niezwykle aktywny, współautor sukcesów i wspaniałych nagrań Mariona Browna, Anthony’ego Braxtona, koncertów  z Donem Cherrym, Cecil Taylorem, Lesterem Bowiem, Johnem Zornem, Charliem Hadenem, Jack DeJohnette; nagrywał także z Mathhew Shippem i Billem Laswellem  oraz kreatywnym, autorskim trio (z Peterem Kowalem i Gunterem Sommerem). Jest niezwykle aktywnym muzykiem chicagowskiego AACM-u, improwizatorem, trębaczem, multiinstrumentalistą, etnomuzykologiem, kompozytorem, działaczem na rzecz praw człowieka. W swoim dorobku ma ponad 50 albumów nagranych dla najbardziej liczących się wytwórni ( od ECM po Black Saint  oraz fińska TUM Records).

Ishmael Wadada Leo Smith  jest jedną z najbarwniejszych i najważniejszych postaci improwizowanego jazzu. Ostatnie lata to najpiękniejszy okres w życiu kontrowersyjnego artysty: jest ozdobą najważniejszych festiwalu, realizuje ciekawe projekty oraz nagrywa albumy dla prestiżowych oficyn. Ishmael Wadada Leo Smith – trębacz nieprawdopodobny, naturszczyk z  Missisippi, kreator AACM w Chicago, teraz rezydent słonecznego Los Angeles.. Finalista  Pulitzer Music Prize ( za kompozycję „Ten Freedom Summers”).

Jazzowy świat Wadada Leo Smith  zadziwił ostatnimi projektami: duetem z pianistą Vijay Iyerem  oraz suitami „The Great Lakes Suites”  oraz „ America’s National Parks”.  “The Great Lakes Suites”  ( nagrany dla fińskiej oficyny TUM)  składa się z przepięknych, jazzowych impresji dedykowanych poszczególnym jeziorom. Co ciekawe muzycy ( saksofonista i flecista Henry Threadgill, perkusista Jack DeJohnette , basista John Lindberg oraz lider kwartetu)  nie tylko urodzili się w tych okolicach, ale także tutaj zdobywali swe pierwsze, muzyczne doświadczenia. Najnowszy, podwójny album „ America’s National Parks ” jest jakby kontynuacją poprzedniego pomysłu. Tym razem bohaterem muzycznych opowieści są słynne amerykańskie parki ( od Yellowstone oraz Yosemite po The National Culture Park in New Orkleans,  Sequoia Park , Grand Canyon i Deltę Missisippi). Muzycy skupieni wokół formacji Golden Quintetu to weterani  „black music” Chicago i  artyści Association for the Advancement of Creative Musicians (AACM).  Teraz jako Golden Quintet W.L.Smitha  wprowadzają nieprzeniknioną magię dźwięku, brzmień i nastrojów, które budują poszczególne fragmenty tej ponad dwu-godzinnej suity. Muzycy  niezwykle konsekwentnie bawią się awangardowym brzmieniem, rozbudowaną i przemyślaną improwizacją, ale nie starają się „udziwnić” samej muzyki. Pianista Anthony Davis bawi się szkarłatnymi improwizacjami i wirtuozerią, basista John Lindberg jest –jak zwykle w zespołach W.L.Smitha – niezwykle zachowawczy i jazzowo konsekwentny, bębniarz Pheeroan alLaff jest jakby pomostem, który łączny subtelne dźwięki wiolonczelisty Ashley’a  Waltersa z magią gry, inspiracji i kreacji trębacza W.L.Smith’a. To jeden z ważniejszych albumów jazzowej New Black Music  oraz  muzycznej filozofii AACM. Golden Quintet to grupa, która jest równie autentyczna w swojej muzyce, jak słynne The Art Ensemble Of Chicago, zespoły Anthony’ego Braxtona czy całą seria loft –jazzu lat siedemdziesiątych .

Dionizy Piątkowski